Konwencja celna TIR (Transport International Routier). dotycząca międzynarodowego przewozu towarów z zastosowaniem karnetów TIR umożliwia przewóz towarów transportem samochodowym, bez poddawania ich rewizji celnej przy przekraczaniu granicy.
Karnety TIR wydaje Zrzeszenie Przewoźników Drogowych kraju, z którego rozpoczyna się przewóz, tylko na jedną jazdę tam i z powrotem. Karnet TIR jest dokumentem celnym dla danego ładunku wymienionego szczegółowo w manifeście karnetu. Placówka celna wykonująca pierwszą odprawę celną dokonuje zamknięcia celnego nadwozia samochodu lub kontenera przez nałożenie plomb. Ostatecznej kontroli dokonuje placówka celna w kraju przeznaczenia towaru na podstawie manifestu zamieszczonego w karnecie TIR.
Karnet TIR zawiera 14 kartek w przypadku przewozu towaru przez kraje tranzytowe i 6 kartek, gdy towar wieziony jest do państwa sąsiedniego. Poszczególne kartki z karnetu są wydzierane przez placówki celne dokonujące odprawy celnej (polegającej na kontroli plomb), który ch pracownicy wpisują odpowiednie adnotacje na grzbietach dokumentów'. Ważność karnetu TIR wynosi jeden rok; po wykorzy staniu musi być on zwrócony do Międzynarodowego Związku Przewoźników Drogowych.
Dowodem zawarcia umowy o przewóz w transporcie lotniczy m, przyjęcia towaru do przewozu oraz warunków tego przewozu jest międzynarodowy lotniczy list przewozowy (Air Waybill- AWB).
Dokument ten jest znormalizowany dla wszystkich przewoźników. List nie tylko określa stosunek nadawcy i odbiorcy towaru do przewoźnika, lecz także stanowi dokument rozliczeniowy w relacjach importer - eksporter, ponieważ stwierdza jakość oraz ilość przewożonego towaru.
Na komplet listu lotniczego składają sie trzy oryginały i kopie:
- oryginał nr 1 - zielony, przeznaczony dla przewoźnika,
- oryginał nr 2 - różowy, dla odbiorcy; towarzyszy przesyłce i w porcie docelowym jest wręczany odbiorcy wraz z przesyłką,
- oryginał nr 3 - niebieski, dla nadawcy; stanowi dla niego dowód zawarcia umowy,
- kopie, których może być 2 lub 3 do każdego oryginału, służą jako dowód pokw itow ania dostawy , dokument ułatwiający odprawę celną, dokument rozliczeniowy kolejnych przewoźników itd.
Rozróżniamy dwa rodzaje lotniczych przesyłek tow arowy ch:
- drobne, nie wymagające przewozu w specjalnie wynajętych samolotach pasażcrskotowarowych lub przez towarowe linie regularne,
- calosamolotowe, które przewozi się w specjalnie wynajętych samolotach, w ramach przewozów nieregularnych na w arunkach czarteru.
Nadawca przesyłki lotniczej odpowiada za dokładność danych zawartych w lotniczym liście przewozowym i ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody powstałe z tego powodu. Nadawca traci prawo dysponowania przesyłka z chwila:
- nadejścia towaru do miejsca przeznaczenia,
- oświadczenia przewoźnika o zaginięciu towaru, - nieprzybycia towaru w określonym terminie.