1999020476

182 JERZY KONDRACKI (2)

tomiast nie ma instytutu geologicznego. Ostatnio stworzony „Komitet surowcowy” zajmuje się poszukiwaniem i badaniem bogactw mineralnych, do których zaliczają na Łotwie dolomity dewońskie, gipsy, ily wstęgowe, rudy łąkowe, wreszcie znajdowany na wybrzeżach bursztyn. Publikowaniem map topograficznych zajmuje się Geodezyjno-Topo-graficzny Oddział Sztabu Generalnego, wykorzystujący dawne pomiaiy rosyjskie, ale są one reambulowane i całkowicie na nowo opracowywane kartograficznie. Północna część kraju, która posiadała tylko mapy 1 : 126000, musiała być zdjęta na nowo w podziałkach 1 : 25000 lub 1 • 50000. Mapy przygotowuje się w podziałkach 1 : 25000 (tylko dla celów służbowych), 1 : 75000 i 1 : 200000, drukowane są one w 4 kolorach. Poziomice na mapie 1 : 75000 przeprowadzone co 8,535 m (4 sążnie), na mapie 1 : 200000 co 16 m. Układ arkuszy inny niż map polskich i niemieckich oraz rosyjskich. Na całość kraju składa się 111 arkuszy mapy 1 : 75000 i 12 arkuszy mapy 1 : 200000, z których każdy obejmuje również 12 arkuszy mapy 1 : 75000 *). Oprócz tych map podstawowych opracowano mapę całej Łotwy w skali 1 : 400000 (na 2 arkuszach). Mapy turystyczne, szkolne i ścienne wychodzą nakładem prywatnego Instytutu Kartograficznego Mant nie ka i stoją na dosyć wysokim poziomie technicznym.

Jeśli chodzi o organizacje społeczne, skupiające ludzi, którzy pracują na polu geografii i nauk pokrewnych, to musimy wymienić założone w roku 1923 Łotewskie Towarzystwo Geograficzne (Latvijas Geo-grafijas Biedriba). Od roku 1929 do 1935 wydało ono 4 tomy swego organu „Geografiski Raksti”. Ze sprawozdania za rok 1934 dowiadujemy się, że miało ono wówczas ogółem 76 członków. Na wiosnę 1937 roku powstało Towarzystwo Geologiczne, które ma również wydawać własny

organ, ponieważ dotychczas drukowanie naukowych prac geologicznych

z obszernymi streszczeniami obcojęzycznymi natrafiło na trudności z po

wodu braku odpowiedniego czasopisma.

Postępy znajomości kraju w stosunku do lat przedwojenm cli, z których pochodzą prace geologiczne dawniejsze G r e w i n g k a i nowsze profesora politechniki ryskiej D o s s a, morfologiczne H a u-s e n a, hydrograficzne Rosjan — są wyraźne. Na polu geologii zapoczątkowały je studia K r a u s a, kontynuowane przez D e 1 1 e g o i Z a n s a, którym zawdzięczamy szczegółową stratygrafię utworów dewońskich (podzielonych na piętra od a do g), znajdującą się obecnie w druku dużą mapę geologiczną Łotwy (odkrytą), mapę ukształtowania podłoża, opublikowaną w tomie 89 „Zeitschr. d. Deutsch. Geolog. Gesellsch.” i rękopiśmienną mapę utworów czwartorzędowych Z a n s a, przesłaną redakcji mapy czwartorzędu Europy (p. „Przegl. Geogi. , t. XV, str. 162), nie licząc mniejszych prac i przyczynków. W zakresie geografii przeprowadzono inwentaryzację jezior większych od 1 ha, których jest 2980 o powierzchni łącznej 1081, 4 km', a zajezierzenie kiaju wynosi średnio 1,64%. Najznaczniejszym jeziorem jest Lubań (Lu-bana) w dawnych Inflantach Polskich, mające 88 km² powierzchni, a tylko 2,5 m głębokości. Sondowane były wszystkie wielkie je-

^ł) Podziałka, układ i nazwy uzgodnione są z estońskim Sztabem Generalnym.