1999020503

14 STANISŁAW KOŃCZAK (14)

Temperatura wody morskiej może się obniżyć jeszcze hardziej bez zjawiska zamarzania (woda przechłodzona), przy wstrząśnięciu jednak zamarza wtedy woda w całej masie. Zjawisko to występuje czasem na Bałtyku przy tworzeniu się pewnych form zlodzenia.

Różnica między temperaturą wody a powietrza może dochodzić na Bałtyku do 8—9°. Jest oczywistym, że zimą woda będzie miała temperaturę wyższą niż powietrze, w średniej rocznej również, zaś latem woda będzie chłodniejsza. Amplituda wahań dobowych i rocznych temperatury wody jest znacznie mniejsza niż temperatury powietrza '), a przebieg roczny temperatur średnich nieco przesunięty. Średnio w północnej części Bałtyku woda jest o 1" cieplejsza od powietrza, zaś na południu i zachodzie tylko o 0,5°. W poniższej tabelce przedstawione są przebiegi roczne różnic temperatur wody i powietrza na niektórych stacjach u brzegów Bałtyku i na wyspach, przy czym wartości dodatnie odpowiadają wodzie cieplejszej, a ujemne oznaczają, że woda jest chłodniejsza od powietrza:

Stacja		II	ni	IV	V	VI	VII	VIII	IX	D	XI	XII	Rok i
	0		0	0	0	0	0	O	0	0	0	0	0
Hogland (wyspa)	5.2	6.7	4.1	-0.8	-2.5	-4.9	-1.4	-2.4	1.7	1.8	4.2	4.3	1.3
Utsire ....	3.0	2.8	2.2	0.5	0.0	0.3	0.7	1.1	1.2	2.8	3.9	3.8	1.9
Ze rei.....	2.4		2.5	0.4	2.2	0.1	-0.6	-1.4	-1.0	-0.7	1.6	2.0	1.0
Yisby (na Gotlan-dzie) ....	1.9	M	1.5	-0.2	-1.4	-2.6	-0.6	0.2	0.6	1.4	2.0	2.5	0.6
Hel.....	1.3			-0.2	-0.3	-0.5	0.1	0.5	0.9	1.2	1.5	2.0	0.6
Travemiinde . .	1.7	mtn		-1.3	-0.9	-0.7	0.1	1.0	2.1	3.1	3.5	3.0	1.0
Skagen ....	1.5	IB		-0.3	-0.7	-0.6	-0.2	0.4	0.8	2.1	2.2	2.1	0.8

Jak widzimy, największy nadmiar ciepła ma woda w miesiącach zimowych u wschodnich brzegów, latem różnice stają się mniejsze, a nawet ujemne.

3. Z LODZENIE.

Śródlądowe położenie Bałtyku, nieznaczna słoność jego wód, płytkość i nieduża rozciągłość pozioma poszczególnych basenów sprawiają, że powierzchnia morza Bałtyckiego co roku w porze zimow^rej pokrywa się lodem w części północnej i północno-wschodniej. Sprzyja temu względnie wysoki punkt zamarzania wody, leżący przy —0,4° do —0,1°.

^J) Amplituda wahań dobowych temperatury wody oceanu wynosi 0,6°, a powietrza może wynosić kilka, nawet kilkanaście stopni.