2091575732

135

SPRAWOZDANIE Z SEMINARIUM

Wystąpienia referentów uzupełniła dyskusja z czynnym udziałem parlamentarzystów oraz przedstawicieli środków przekazu, która została zdominowana przez tematykę dotyczącą zasad, mających w okresie kampanii politycznych wyznaczać podmiotom politycznym dostęp do środków masowego komunikowania. Szczególne kontrowersje wzbudziły aspekty formalnoprawnych i materialnoprawnych zabezpieczeń równego dostępu do czasu antenowego, jakim dysponują publiczne oraz prywatne stacje radiowe i telewizyjne.

W świetle przedstawionych wyżej zagadnień oraz korespondującej z nimi dyskusji, wydaje się słuszne przedstawienie ograniczeń, jakim podczas kampanii politycznych podlegają środki masowego przekazu w wybranych krajach demokratycznych. Przede wszystkim należy podkreślić, że metody stosowane w tych państwach odpowiadają lokalnym uwarunkowaniom politycznym oraz związanym z nimi mechanizmom ochrony praw konstytucyjnych. To oznacza, że przyjęte rozwiązania charakteryzują się znaczną różnorodnością. W tym kontekście można wyróżnić systemy, które opierają się na ustawach lub regulacjach wydawanych przez specjalne organy⁹. W takich aktach normatywnych są określane w sposób szczegółowy prawa i obowiązki podmiotów uczestniczących w kampaniach politycznych. Powyższe rozwiązania charakteryzują m.in. kraje romańskie. Dotyczy to Włoch, Hiszpanii czy Francji. W związku z tym warto podkreślić, że stosunkowo niedawno parlament włoski uchwalił no-

L •    a    10

wą w tej materii ustawę .

Podstawowym zadaniem nowej regulacji ma być takie określenie zasad rządzących uczestnictwem stacji radiowych i telewizyjnych w kampaniach wyborczych, które umożliwi pełny przepływ informacji oraz wszechstronną prezentację poglądów politycznych. Kluczową funkcję w tej materii pełni zasada¹¹, zgodnie z którą dostęp wszystkich podmiotów politycznych do środków informacji ma być równy. W oparciu o podstawowe założenia ustawy oraz analizę poszczególnych norm, należy stwierdzić, że jest to regulacja wprowadzająca w omawianą sferę działalności politycznej złożony system gwarancji zarówno o charakterze formalnoprawnym, jak i materialnym¹².

Z drugiej strony, wśród tradycyjnych demokracji można wskazać na Wielką Brytanię czy USA, w których to państwach prawa wyznaczające kwestie rywalizacji wyborczej ograniczają się do generalnie ujętych norm, zasadniczo o randze konstytucyjnej. W praktyce, warunki dostępu do mediów są uwarunkowane zasadami rządzącymi życiem politycznym tych krajów. W szczególności dotyczy to dwupartyjnego systemu wyborczego i długich tradycji demokratycznej walki o władzę. Błędem byłoby sądzić, że są to państwa pozbawione regula-

ety. Por. http://www.europa.eu.ini/lSPO/docks/bangeman.pdf (ostatnio sprawdzone 26.11.2000). Por też poglądy prezentowane w literaturze przedmiotu. U podstaw doktryn i koncepcji związanych z ideą społeczeństwa informacyjnego, postindustrialnego, „trzeciej fali” stoi z zasady założenie, że przesłanką determinującą pozycje współcześnie działającego podmiotu politycznego (społeczności, państwa) jest broń informacyjna, z którą wiąże się system pozyskiwania i wykorzystywania wiedzy, [http://mcluhan.utoronto.ca (ostatnio sprawdzone 26.11. 2000)).

⁹ Por. „Przegląd Sejmowy”.

Disposizioni per la parita di accesso ai mezzi di infonnazione durante le.carnpagne elettorali e referendarie e per la comunicazione politica Legge 22.02. 2000, nr 28. Por. http://www.parlamento.it (ostatnio sprawdzone 26.11.2000).

¹¹ wyrażona w art. 1 ustawy Disposizioni per.... Zgodnie z tą normą dostęp wszystkich podmiotów politycznych do środków informacji ma być równy. W związku z tym na uwagę zasługuje wprowadzenie przez prawodawcę instytucji: nieodpłatnego przekazu politycznego.

Disposizioni per.... przypis 9.