2121401840

86 KAZIMIERZ DOBROWOLSKI

dobania literackie i zamiłowania bibljofilskie do Czech i Węgier, otoczy się tamtejszymi humanistami i po śmierci Macieja Korwina (f 1490) nie pozostanie obojętny wobec wspaniałej bibljo-teki swego poprzednika.

Przedwcześnie zgasły Kazimierz, kształcony również w łacińskiej wymowie, którego współcześni przedstawiają jako młodzieńca wybitnie utalentowanego, bardzo oczytanego i pełnego wiedzy \ musiał posiadać również bibljoteczkę odpowiednią swym zajęciom umysłowym.

W dość ogólnych rysach występuje na tle źródeł intelektualna sylwetka trzeciego z rzędu królewicza, Olbrachta. T. zw. list Elżbiety podnosi wybitne zdolności tego władcy², a Miechowita dodaje ważne szczegóły, że znał on dobrze łacinę i język niemiecki, że lubiał dyskusje z uczonymi i oddawał się lekturze dzieł historycznych ³.

dysława z humanistami J. Truchlar, Humanismus a humanistę v Cechach za krale Vladislava //, Praha 1894, 114—116; zob. też Analecta recentiora ad hi-storiam renascentium in Hungaria litterarum spectantia ed. S. Hegediis, Buda-pestini 1906, 70—72, 78—79, 89—94 (stos. z poetą Cervinusem [Aelius Lam-pridiusj). T. zw. list Elżbiety De institutione regii pueri (H. Zeissberg, Klei-nere Geschichtsąuellen Polens im Mittelalter_y Archiv f. óst. Gesch. 1877, LV, 128) podnosi szczodrość Władysława «in doctos Iitteratosque». Bibl. Jagiellońska posiada modlitewnik Władysława (ms. 4289) zawierający 19 minjatur o wysokim poziomie artystycznym. Modlitewnik ten powstał w drugiej połowie XV w. w Czechach, jak świadczy między innemi katalog świętych w litanji (k. 209^r — 210r, św. Wacław, Wojciech, Ludmiła, a brak św. Stanisława). Kilka zapisek prowenjencyjnych pozwala odtworzyć losy kodeksu. Najstarsza z nich brzmi: «Hic liber Vladislai Secundi Regni Ungariae et Boaemiae Ca-simiri Poloniae Regis Filii opera Ioannnis Drzewicki Scholastici Lanciciensis, Canonici Cracouiensis ex Boaemia nactus et in pignus perpetui amoris ge-nere et virtute clarissimo Domino D. Adamo de Drzewica Sacrae Regiae Maiestatis a Secretis Fratri charissimo donatus Anno gratiae Millesimo Quin-gentesimo Quadragesimo Quarto* (k. lv — 2v). O tym modlitewniku zob. notatkę w Czasie 1883, nr. 248.

¹ Długosz, Hist. Pol. V, 557 mieni go «adolescentem ingenuum, ra-rae indolis et memorabilis Minervae», a Erazm Ciołek w r. 1501 «adolescen-tem profecto doctrina et excellenti ingenio ac vite probitate ornatissimum», Theiner, Mon. Pol. II, 279; t. z w. zaś list Elżbiety z r. 1502, podnosząc jego dodatnie strony, wymienia wśród nich hojność względem Kallimacha, Zeissberg, KleinereGeschichtsquellen 119,128—9; «literatis$imus»zob.MP.III,87.

¹ H. Zeissberg, Kleinere Geschichtsquellen_y 133.

³ Miechowita, Chronica Polonorum, Cracoviae 1521, CCCLYl.