Wiesław Kiczan
...Okres politycznego przełomu w Polsce w połowie lat 50. oraz towarzyszące mu okoliczności i wydarzenia, zostały już w miarę wszechstronnie, choć nie zawsze obiektywnie oświetlone i opisane. Ukazało się wiele rozpraw i monografii historycznych dotyczących wielkiej polityki, sporo różnych wspomnień i artykułów publicystycznych. Ich autorzy formułowali opinie często kontrowersyjne, wyrażające poglądy subiektywne, motywowane różnymi niekiedy przesłankami ideowymi. Ten ostatni czynnik jest nader istotny, wszak mamy do czynienia z zachodzącymi wówczas procesami politycznymi, ze swej natury bardzo złożonymi. W latach 1955/56 następował głęboki zwrot polityczny, na tle którego szybko radykalizowały się nastroje społeczeństwa, ujawniały ukrywane do niedawna różnice
Z BUNTU MŁODYCH
Wydaje mi się. że jest uzasadniona, choć zapewne nieco uproszczona, konstatacja, iż narastająca w połowie lat 50. radykalizacja społeczeństwa, z upływem czasu i w spotęgowanej skali obejmowała coraz liczniejsze kręgi młodzieży. Mówi o tym obszernie Józef Lenart w rozmowie poświęconej genezie Rewolucyjnego Związku Młodzieży Podzielam jego opinie w tej kwestii. Moment zwrotny, jakim były wydarzenia, które przeszły do historii pod nazwą Polskiego Października, wzmogły krytycyzm młodego pokolenia wobec błędów popełnionych przez władzę oraz wobec własnych organizacji i zrzeszeń. Szczególnie ostro krytykowano działalność istniejącego od 1948 roku Związku Młodzieży Polskiej. Ośmioletnie dzieje ZMP wymagają rzeczowej analizy, zarówno uznania pozytywnego dorobku wychowawczego i wkładu tej organizacji w odbudowę powojenną Polski, jak i potępienia deformacji, powstałych w Związku pod wpływem deformacji ustroju. Wówczas, w latach 1955-1956 przeważająca część aktywnych społecznie młodych ludzi postrzegali Związek przede wszystkim przez pryzmat owych deformacji. Zaangażowani politycznie młodzi zostali zaszokowani ujawnionymi wypaczeniami, poczuli się zawiedzeni. Stąd