2212788260

I. CZEŚĆ TEORETYCZNA

WYBRANE ZAGADNIENIA Z ZAKRESU FRAZEOLOGII - ZARYS

Rozdział I. Z badań nad frazeologią 1. Przegląd historii badań nad frazeologią

Przez wiele lat frazeologia, a zwłaszcza idiomatyka, były w porównaniu z innymi dyscyplinami lingwistycznymi dziedzinami wiedzy, które nie budziły szerszego zainteresowania językoznawców. Zagadnienia frazeologii uwzględniano wprawdzie w słownikach, zbiorach frazeologicznych i krótkich artykułach, nie opisując jednak tego fenomenu językowego w sposób wyczerpujący. Stałe związki wyrazowe były wyróżniane spośród innych związków, lecz wciąż niedostatecznie opracowane od strony lingwistycznej.

W drugiej połowie XIX wieku rosyjscy lingwiści rozpoczęli badania nad określeniem statusu frazeologizmu, tworząc w ten sposób podwaliny teorii frazeologicznej.

Istotne wyniki analiz, mające ważne znaczenie dla rozwoju frazeologii, zawdzięcza się Ch. Bally’emu (1909), którego osiągnięcia w tej dziedzinie przez długi czas nie znajdowały uznania wśród innych badaczy. Ch. Bally jako pierwszy wyodrębnił frazeologię jako dział leksykologii i stał się prekursorem frazeologii synchronicznej. Jego teoria stanowiła ogromny krok naprzód i zachowała swą wartość do dnia dzisiejszego (por. Podracki 1968: 113). W późniejszych latach dociekania naukowe Ch. Bally'ego kontynuował V. Vinogradov (1946). To właśnie dzięki badaniom V. Vinogradova frazeologia uzyskała w językoznawstwie rosyjskim status samodzielnej dyscypliny naukowej. Zasługą tego wybitnego uczonego była próba opisu relacji łączliwości w obrębie związków frazeologicznych (por. Fleischer 1982: 11).

Ten sposób definiowania frazeolog izmów na wiele lat zdominował naukowe rozważania językoznawców. Stanowisko V. Vinogradova podzielił m in. niemiecki badacz R. Klappenbach (1961, 1968), tworząc pierwsze prace teoretyczne, w których problem frazeologii rozpatrywany był w odniesieniu do języka niemieckiego. Znaczące były tu również badania E. Agricoli (1962), które koncentrowały się na zagadnieniu klasyfikacji

9