223427852

ŚWIADKOWIE HISTORII

(Wielka Wojna 1914—1918 wyd. Trzaska, Ewert i Michalski 1937, 1026 ss.) PrzećLstaiuiony czytelnikowi fragment stanowi 49 pierwszych stron dziennika z lat 1914—1918, prowadzonego początkowo w formie notatek a następnie listów do swej narzeczonej Stanisławy Stefanii Smilgius (poślubionej w r. 1919), studentki Uniwersytetu Jagiellońskiego, rozdzielonej z nim przez wypadki wojenne. Dziennik ten prowadzony tylko dla jednego czytelnika, został znaleziony to papierach Autora po jego śmierci i pozostaje w posiadaniu rodziny. Następne 290 stron dziennika, obejmuje m. in. przebieg działalności Autora iv ramach N.K.N. na Węgrzech oraz dzieje jego przyjaźni z Władysławem Sikorskim, Marianem Kukielem i Stanisławem Kotem.

E.D.

DZIENNIK Z LAT 1914-1918*

1914

3.VIII.

Przedwczoraj, w sobotę, wróciłem do Krakowa. Rano dowiedzieliśmy się w Makowie o ogólnej mobilizacji. Po południu wróciłem do Krakowa, wczoraj reszta rodziny. Nastrój wojenny — ale spokojny. Nigdzie nie widać zdenerwowania, Kraków pełen wojska. Wielu znajomych powołanych. Wujek Józek ^{1 2} do pospolitego ruszenia. My trzej na razie jesteśmy w domu, ale o ile nas nie powołają — trzeba będzie coś ze sobą zrobić! Dzienniki podają mało wiadomości. Krąży za to sporo plotek.

6. VIII.

Wojna austriacko-rosyjska zaczęła się dzisiaj!

7.    VIII.

Mamy już, chwała Bogu, dwa rządy: Komisję Tymczasową ³ i Cen-

1190

1

♦ Rękopis niezatytułowany, składa się z 349 stron, zapisany na poczwórnie złożonych, luźnych kartkach.

2

Józef Krupiński (1877—1944), prawnik, urzędnik skarbowy, brat matki autora.

3

⁵ Tymczasowa Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (TKSSN), utworzona 10 XI 1912, od 30 XI 1913 Komisja Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych (KSSN) była organizację polityczną koordynującą akcje niepodległościowe galicyjskich ugrupowań politycznych (PPS, PPS-D, NZR, NZCH, Polskiego Stronnictwa Postępowego, Stronnictwa Niezawisłych Ludów-