223428005

Wykorzystywanie saharyjskich złóż bitumicznych 101

dziane od strony wpływu przemian gospodarczych na stosunki ludnościowe na Saharze — są niezwykle ciekawymi i bardzo złożonymi problemami.

Problem finansowy jest zagadnieniem centralnym. Nakłady pieniężne wiążące się z wykorzystywaniem gospodarczym Sahary są oczywiście olbrzymie; jak wykazuje tabela 1, w latach 1952—1962 musi być wydatkowana suma około 1300 mld Ffr. ¹, z tego większość (64°/o) pochłoną wydatki na poszukiwania i eksploatację złóż bitumicznych.

Tabela 1

Inwestycje finansowe na Saharze (w miliardach Ffr)

C e 1	Okres wstępny 1952—1956	Okres Intensywnych poszukiwań i przygotowań do eksploatacji 1956—1959	1952—1959	Pierwszy okres eksploatacji 1960—1962 (szacunek)
Górnictwo	5	11	16 (4,5°/o)	234 (27,5%)
Złoża
bitumiczne	45	256	301 (80,7°/o)	480 (56,5%)
Uzbrojenie	3	30	33 (9,0%>)	90 (10,6%)
Cele socjalne
administracja	—	23	23 (5,8%)	45 (5,4%)
Razem	53	320	373	849

Na specjalne omówienie zasługuje problem udziału kapitału zagranicznego (tzn. nie francuskiego) w pracach poszukiwawczych i eksploatacyjnych na saharyjskich terenach naftowych. Zagadnienie to przedstawia się ciekawie również z tego względu, że z chwilą odkrycia złóż bitumicznych rozgorzała ostra dyskusja nad sposobami i formami ich wykorzystania. Niektórzy ekonomiści, zdając sobie sprawę z niewystarczających zasobów finansowych Francji, zalecali jak najszerszą współpracę z kapitałami zagranicznymi; inni stali na stanowisku faworyzowania państw Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej; wreszcie publicyści lewicowi uważali, że tylko i wyłącznie Francja powinna zająć się inwestycjami na Saharze.

Stwierdzić jednak należy, że pierwsze prace znajdowały się niemal wyłącznie w rękach francuskich. Jedynie Royal Dutch Shell partycypował w poszukiwaniach złóż bitumicznych. Dopiero od 1958 roku, kiedy to zaczęły wygasać terminy wielu koncesji i kiedy wiadome już było występowanie ropy i gazu, zainteresowanie towarzystw zagranicznych gwałtownie wzrosło; w związku z tym powstała konieczność ustalenia sposobów i możliwości ich operowania. Kodeks naftowy uchwalony 22.XI.1958 r. dał spółkom zagranicznym wiele ułatwień, wprowadzając szereg gwarancji i przyznając liczne ulgi. W praktyce jednak ograniczenia są bardzo poważne. Przedsiębiorstwo zagraniczne operować może na Saharze tylko w połączeniu z przedsiębiorstwem francuskim, a udział jego kapitału w kapitale ogólnym spółki nie może przekraczać 50%. Tak więc dochód

1

Kursu franka przedpinayowskiego (100 Ffr. = 0,2036 doi. USA), podobnie jak w tablicy.