2251774334

48 JAN MUSZKOWSKI

zachowania powyższego warunku przechowanie kompletu dokumentów kultury staje się fikcją¹.

Przechodzę do trzeciego postulatu ustawy prasowej, zmierzającego do zapewnienia bibljotekom bezpłatnego uzyskiwania wartościowszych druków, ogłaszanych na obszarze Rzeczypospolitej. Państwo polskie posiada pewną liczbę wielkich bibljo-tek i obowiązkiem tegoż państwa jest uposażyć je dostatecznie na to, aby każdy obywatel, po dopełnieniu formalności, wymaganych w danej instytucji, mógł oddawać się w niej studjom w dowolnym zakresie, zaopatrzony we wszystkie potrzebne mu materjały; należy mu się to słusznie, ponieważ płaci podatki, odbywa służbę wojskową i wogóle ponosi wszelkie ciężary, jakie się na niego nakłada. Tymczasem państwo, zamiast kupować książki do swoich bibljotek, odbiera je poprostu pewnej grupie obywateli, ażeby uprzystępnić je innym. O obowiązku obywatelskim wydawców nie może być tutaj mowy, bo wielkie jeszcze zachodzi pytanie, skąd płynie większa korzyść dla kultury, czy z zamierzonego zaoszczędzenia przez rząd drobnej stosunkowo kwoty na budżecie oświaty (które w istocie jest fikcją, jak się okaże poniżej), czy z posiadania zasobnego i potężnego przemysłu wydawniczego? Nie chcę oczywiście przez to powiedzieć, że nowa ustawa prasowa zrujnuje wydawców polskich, jakkol-

¹ Przeoczenie to w ustawie naprawia okólnik Min. W. R. i O. P. z dn. 2 sierpnia Nr. IV. B. 8831, rozesłany do wszystkich zainteresowanych bibljotek, który stanowi, że każda z nich obowiązana jest inwentaryzować, katalogować i przechowywać wszystkie druki nieperjodyczne i czasopisma z własnego okręgu, bibljoteka zaś Zakładu Narodowego im. Ossolińskich — wszystkie otrzymane czasopisma. «Z innych druków każda z bibljotek inwentary-zuje, kataloguje i przechowuje tylko te, które uzna za potrzebne dla siebie, pozostałe zaś, po zainwentaryzowaniu w osobnej księdze, może przekazywać w postaci depozytu innym bibljotekom publicznym, w pierwszym rzędzie państwowym. Sprawozdania z tej akcji wraz ze spisami druków, które nie zostały przekazane żadnej z miejscowych bibljotek, przesyłać należy do Departamentu Nauki i Szkół Wyższ. w terminach kwartalnych*. Nie mówiąc już

0    tern, że znajdzie się mnóstwo druków, których żadna bibljoteka posiadać nie zechce, manipulacja przekazywania będzie tak uciążliwa i kosztowna, że w praktyce będzie mało zapewne stosowana, szczególnie wobec przywiązywania przez zarządy naszych bibljotek największej wagi do ilościowego stanu księgozbioru. — Cytowany okólnik poleca nadto bibljotekom sprawdzanie swych wpływów z wykazami Min. W. R. i O. P. oraz dostarczanie tam wykazów druków otrzymanych, a niewymienionych w wykazach Ministerstwa,

1    wreszcie wskazuje drogę do reklamacyj.