2048738646

_Udział jasmonianów w procesach fizjologicznych roślin_

3.2.    Wzrost roślin

Działanie jasmonianów w procesach wzrostu elongacyjnego roślin jedno- i dwuliściennych jest słabo poznane. Wykazano je jedynie u kilku gatunków roślin: Hordeum vulgare, Avena sativa, Triticum aestivum, Helianthus annuus, Amaranthus caudatus. Egzogenny kwas jasmonowy hamuje elongację siewek i ogranicza wydłużanie korzeni i łodyg. Korzenie wykazują większą wrażliwość na działanie jasmonidów niż hipokotyl. Omawiane regulatory wpływają także na wzrost i rozwój liści oraz koleo-ptyli siewek. Działanie to jest niezależne od drogi podania. Występuje zarówno po dodaniu jasmonianu do pożywki, jak i po aplikacji dolistnej. Stwierdzono także różnicę w aktywności izomerów kwasu jasmonowego. Izomer (-) JA silniej hamuje wydłużanie pochwy liścia siewek niż jego forma (±), która bardziej ogranicza wzrost niż (+) JA [2, 11].

3.3.    Dojrzewanie owoców

Znacznie więcej wiadomo o roli jamonianu metylu w procesie dojrzewania owoców. Wpływa on na aktywność niektórych enzymów zawartych w komórkach owoców, takich jak jabłka i pomidory. Przypuszcza się, żejasmonian metylu zapobiega mięknięciu owoców poprzez hamowanie aktywności peroksydazy i poligalakturonazy, które degradują polisacharydy ścian komórkowych. Wykazano także, żejasmonian metylu stymuluje aktywność oksydazy polifenolowej (PPO) katalizatora utleniania o-dwufenoli do o-dwuchinonów po osiągnięciu szczytu klimakterycznego. Powyższe działania mogą mieć znaczenie w przemysłowym przechowywaniu owoców. Jasmonian metylu hamuje także aktywność lipoksygenazy co skutkuje wzrostem zawartości kwasu linolenowego (LA) i obniżeniem zawartości tokoferoli i kwasu linolowego [2,12,13].

Fitohormon ten działa również na barwniki roślinne z grupy karote-noidów. Egzogenny jasmonian metylu obniża poziom likopenu i podnosi zawartość p-karotenu. W zielonych owocach hamuje akumulację anto-cjanów i przyspiesza rozpad chlorofilu [2, 12, 14].

3.4.    Starzenie się liści

Jasmoniany przyspieszają rozpad barwników fotosyntetycznych. Badania przeprowadzone na liściach Oryza sativa i Hordeum vulgare oraz liścieniach Helianthus annuus i Cucumis sativus wykazały, że degradacja chlorofilów a i b oraz karotenoidów jest skutkiem przemian foto-oksydacyjnych. Ponadto stwierdzono, że związki jasmonowe działają na terenie cytoplazmy, a kontrolę nad starzeniem chloroplastów sprawują czynniki z niej uwolnione. Kwas jasmonowy w większej mierze jest odpowiedzialny za degradację barwników fotosyntetycznych niż jasmonian metylu. Procesowi rozpadu chlorofilu towarzyszy mniejsza wydajność

13