2048738659

Barbara Gieroba , Adrianna Dudek”

Udział jasmonianów w procesach fizjologicznych roślin

1. Wstęp

Kwas jasmonowy i jego ester metylowy są uważane za fitohormony, endogenne regulatory wzrostu i rozwoju roślin. Związki te są szeroko rozpowszechnione u roślin wyższych. Podobnie jak inne fitohormony -auksyny, gibereliny, cytokininy, kwas abscysynowy i etylen, jasmoniany występują w niewielkich ilościach w wielu tkankach roślinnych, wykazując liczne specyficzne dla siebie oddziaływania. Historia odkrycia i badań jasmonianów jest krótka, ponieważ po raz pierwszy wyizolowano je w 1962 r. Dokonał tego Demole badając składniki olejku eterycznego z jaśminu wielkokwiatowego (Jasminum grandiflorum), który od wielu lat był wykorzystywany w przemyśle perfumeryjnym. Nazwę grupy nowo wyizolowanych związków zaczerpnięto od gatunkowej nazwy jaśminu. Musiało upłynąć prawie dwadzieścia lat, gdy w 1980 r. zauważono wpływ jasmonianów na procesy rozwoju i starzenia się roślin. Od tego czasu zainteresowano się szerzej ich fizjologiczną rolą. W badaniach zaczęto stosować egzogenne związki jasmonianów w różnych stężeniach wykazując ich kluczową rolę zarówno w procesie rozwoju roślin, jak i w sytuacjach stresowych takich jak susza, niedobory mikroelementów, urazy czy zakażenia drobnoustrojami. Dalsze obserwacje działania jasmonianów doprowa-dziły do opracowania hipotetycznego modelu ich działania. Model taki zaproponowano na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku sugerując, że jasmoniany indukują określone geny tworząc tym samym specyficzne mRNA niezbędne do syntezy odpowiedniego w danej sytuacji białka. Działanie to zaobserwowano w stosunku do endogennej i egzogennej substancji.

¹ Email: [e-mail], Zakład Biologii Komórki. Wydział Biologii

1    Biotechnologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

²    Email: annairda2711 @gmail.com, Zakład Wirusologii i Immunologii. Wydział Biologii i Biotechnologii, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

7