226618410

W Kozłowski i

Wyciski czynnościowe

Po dostosowaniu łyżek indywidualnych należy pogrubić i czynnościowo ukształtować ich pobrzeże. Do tego celu służy miękki wosk (np. Fleksaponal). Czynnościowe kształtowane pobrzeża pozwala na ekstenzyjne rozszerzenie wycisku (a później płyty protezy) na bierne tkanki miękkie. U pacjentów mało aktywnych często same ruchy czynnościowe nie wystarczają do właściwego ukształtowania pobrzeża - w tych przypadkach należy pacjentowi pomóc przez pociąganie warg i policzków. Jeśli po wykonaniu ruchów czynnościowych doszło do odsłonięcia tworzywa łyżki indywidualnej to miejsce to należy skorygować przez wypiłowanie i ukształtować ponownie. Szczególnie ważnym jest właściwe ukształtowanie okolicy wędzidełka języka. Od tego etapu pracy aż do oddania gotowej protezy i przy późniejszych korektach należy starać się u pacjenta wyrobić utratę nawyku cofania języka przy otwieraniu ust.

Materiały stosowane do wycisków czynnościowych

Korzystne wyniki uzyskuje się przy zastosowaniu mas oleisto-żywiczych (np. Neogenate) (ryc. 2). Chętnie stosowane wyciski z mas silikonowych są bardzo efektowne, lecz wykonane na modelach uzyskanych z wycisków masami silikonowymi protezy wykazują najczęściej słabe utrzymanie na podłożu. Wydaje się, że przyczyną gorszych wyników może być albo zbyt długie przygotowywanie masy do wycisku, przez co masa zaczyna wiązać przed wprowadzeniem łyżki na podłoże i po pobraniu wycisku elastyczna masa charakteryzująca się pewną pamięcią, zmienia nieco swój kształt co pogarsza końcowy efekt. Drugą przyczyną może być elastyczność masy silikonowej, przez co wycisk na podłożu utrzymuje się mocno, a nieelastyczna proteza już nie.

Wycisk czynnościowy szczęki

Prawidłowo wykonana łyżka indywidualna z czynnościowo ukształtowanym pobrzeżem powinna utrzymywać się na podłożu i nie spadać przy ruchach czynnościowych oraz nie uciskać brodawki przysiecznej, wału podniebiennego, a także nie uciskać i nie przemieszczać ew. ruchomego wyrostka zębodołowego. Przed nałożeniem masy wyciskowej łyżkę perforuje się kilkakrotnie, aby uniknąć uciśnięcia brodawki przysiecznej i wału podniebiennego. Oleisto-żywiczą masę wyciskową wyciska się na specjalny papier po ca 8 cm z każdej tuby (brązową i białą), miesza się szpatułką, aż do uzyskania jednolitego koloru. Następnie do masy dodaje się ślad wody (mniej niż jedna kropla). Dodatek wody zmniejsza przylepność masy do błony śluzowej i nieznacznie przyśpiesza wiązanie masy. Gdy masa zaczyna wiązać następuje najkorzystniejszy czas na czynnościowe ukształtowanie pobrzeża wycisku. Dodatkowo należy przez pociągnięcie wargi i policzków wyeliminować możliwość zrzucania wycisku, a później protezy przez wędzidełko i fałdy błony śluzowej.

Ryc. 1. Łyżki indywidualne ze słupkami stabilizującymi, umożliwiającymi wstępne ustalenie relacji żuchwy do szczęki - Machnikowski, Anulewicz (modyfikacja).

SJ\J

_

Ryc. 2. Wyciski czynnościowe na łyżkach indywidualnych.

98 PROTETYKA STOMATOLOGICZNA. 2009. LIX. 2