Rozumienie zachodzących zmian ma bardzo duże znaczenie w procesie wychowania fizycznego, którego zadania nie ograniczają się tylko do funkcji stymulujących, lecz i korygujących niekorzystne wpływy środowiskowe.
Ukształtowana około 9 roku życia równowaga kręgosłupa, w okresie pokwitania na skutek szybkiego wzrostu kończyn i związanego z tym przemieszczania się ku górze środka ciężkości ciała, ulega zachwianiu. Zachwianiu temu sprzyja brak równowagi mięśniowej pomiędzy tylną i przednią ścianą kręgosłupa. Stosowanie różnorodnych, zmieniających się ćwiczeń przeciwdziała formowaniu się wad postawy ciała.
Wczesny trening specjalistyczny, ukierunkowany na doskonalenie określonych schematów ruchowych wpływa na deformację postawy ciała, przejawia się między innymi jako:
- odstające łopatki
- różnego rodzaju skoliozy
- płaskostopie
szpotawość i koślawość kolan
Skrzywienie boczne kręgc
Po skoku pokwitaniowym następuje doskonalenie funkcji aparatu więzadłowego, wzmocnieniu ulegają mięsnie, następuje kostnienie stref wzrostowych kości. Zmiany te wpływają na kształtowanie narządu ruchu, stabilizację kręgosłupa, miednicy i kończyn dolnych.
Sprawne działanie aparatu ruchu wiąże się także z funkcjonalną ruchliwością mięśni. Od niej zależy rytm pobudzeń, który mięsień zdolny jest odtworzyć ruchem. Funkcjonalną ruchliwość mięśni można zwiększyć przez pobudzenie, odpowiednie pod względem siły, czystości i częstotliwości.
Sprawne działanie aparatu ruchu zależy nie tylko od odpowiednio wykształconych układów: stawowo-wiązadłowego i mięśniowego, ale i od układu nerwowego, który jest czynnikiem koordynacyjnym.
Już w 13-14 roku życia układ nerwowy dziecka nie różni się od tego, jaki jest właściwy osobnikom dorosłym. Podstawową rolę w tym zakresie przypisuje się analizatorowi ruchowemu, który w wieku 12 lat osiąga stopień rozwoju właściwy ludziom dorosłym.
Czucie mięśniowo-stawowe, czyli tzw. propriocepcja , zapewnia sprawne działanie układu mięśniowego. Znajdujące się w mięśniach, stawach i ścięgnach receptory orientują ośrodkowy układ nerwowy o położeniu, szybkości i sile ruchów wykonywanych w różnych stawach przez określone mięśnie. W wieku 8-10 lat receptory stawowe osiągają pełną wrażliwość czuciową, a w wieku 12-14 lat wysoki stopień unaczynienia włosowatego- torebka stawowa. Optymalny rozwój stawów przypada na 16
-5-