ma szczególnie ważne znaczenie w procesie hemostazy.
Czynniki oddziałujące na proces krzepnięcia. W każdej z przedstawionych uprzednio faz procesu krzepnięcia krwi, poza czynnikami przyspieszającymi i umożliwiającymi przebieg reakcji, istnieją liczne inhibitory przedstawionych procesów. Inhibitorami mogą być cząsteczki białka uwolnione w procesie powstawania skrzepu lub nagromadzone w nadmiarze i działające na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego czynniki uczestniczące w reakcjach. Ponadto następujące czynniki endo- i egzogenne hamują lub modyfikują przebieg procesu krzepnięcia krwi.
1. Prostacyklina (prostaglandyna Ii) wytwarzana w śródbłonku naczyń tętniczych działa przeciwstawnie do tromboksanu A i jest najsilniejszym ze znanych inhibitorów agregacji płytek.
2. Granulocyty zasadochłonne i komórki tuczne (heparynocyty, mastocyty), występujące w znacznej liczbie w tkance łącznej, szczególnie wątroby i płuc, wytwarzają sulfonowany mukopolisacharyd - heparynę. Jest ona jednym z głównych czynników przeciwdziałających powstawaniu skrzepów w nieuszkodzonym naczyniu krwionośnym. Mechanizm jej działania polega na unieczyn-nieniu zarówno aktywnego czynnika X, jak i trombiny.
3. Witamina K wpływa na wytwarzanie w wątrobie protrombiny oraz czynników osoczowych, głównie czynników VII, IX i X. Brak witaminy K uniemożliwia więc tworzenie zasadniczych enzymów krzepnięcia krwi, a mianowicie aktywnego czynnika X i trombiny.
4. Obniżenie temperatury ogranicza proces adhezji i agregacji płytek krwi oraz przebieg reakcji enzymatycznych, powodując wydłużenie czasu krzepnięcia krwi.
5. Kumaryna (i jej pochodne), która na zasadzie antywitaminy K obniża produkcję kompleksu protrombinowego.
6. Hirudyna - substancja wydzielana przez pijawki (Hirudo medicinalis). Ponadto każde naruszenie fizjologicznego poziomu występujących w osoczu
takVlicznvch czynników nsnrynwyrh_7mnip.k7p.nip. lic,7hv krwinek nłvtknwvr.h