226618594

Wśród dziewcząt, wcześniej dojrzewające mogą swym typem budowy ciała być zbliżone bardziej do osobników endomorficznych. Osobnicy o linearnym typie budowy, zarówno chłopcy, jak i dziewczęta, rozwijają się później, są mniej zaawansowani w każdym wieku kalendarzowym.

Typologia budowy morfologicznej zaproponowana przez W.H.Sheldona wyróżnia trzy typy budowy ciała: endomorficzny, mezomorficzny i ektomorficzny.

Endomorfia - charakteryzuje się miękkością i okrągłością kształtów, dominacją otłuszczenia i zdolnością jego odkładania: szerokimi biodrami, twarzą o rysach miękkich.

Mezomorfia - podkreśla mocną budowę somatyczną przez gruby kościec i silne umięśnienie, a więc atletyczny typ budowy.

Ektomorfia - cechuje linearność, smukłość i delikatność budowy, uboga tkanka tłuszczowa i wyraźna przewaga wysokości ciała nad jego masą.

Skok pokwitaniowy nie powoduje radykalnych zmian w budowie ciała, stąd typ budowy omatycznej jest rozpoznawalny bardzo wcześnie. Złe i niesystematyczne odżywianie, ciężkie i długotrwałe choroby, brak regularnego snu, złe warunki domowe i sytuacje stresowe wpływają na opóźnienie wzrastania, dojrzewanie kośćca i pojawienie się samego skoku pokwitaniowego. Czas wystąpienia skoku pokwitaniowego jest wskaźnikiem podanych wyżej niedoborów.

Przy lepszym odżywianiu organizm wraca do swojej genetycznej krzywej wzrastania. Dziewczęta są bardziej odporne na niekorzystne warunki środowiskowe, o czym świadczy mniejsza skłonność do odbiegania od swoich krzywych wzrastania.

Najszybsze przeciętne wzrastania wysokości ciała obserwuje się w okresach wiosennych, a szybsze zwiększenie masy ciała w miesiącach jesiennych.

Wyniki badań nie potwierdzają wpływu racjonalnych zajęć treningowych na rozrost kości na długość. Systematycznie i właściwie prowadzone zajęcia ruchowe zwiększają masę mięśniową, zmniejszają otłuszczenie, wpływają na przyspieszenie tempa rozwoju i ogólną budowę ciała. Należy pamiętać również o tym, że zbyt intensywny trening może hamować proces rośnięcia dzieci poddanych niezbyt przemyślanym i niekontrolowanym zabiegom trenerów, dla których wynik sportowy jest czynnikiem dominującym w danej dyscyplinie sportowej.

Z przedstawionych wyżej zagadnień, dotyczących rozwoju dzieci w wieku szkolnym można zauważyć, że wiek wchodzenia poszczególnych uczniów w kolejno następujące po sobie okresy rozwoju jest bardzo zróżnicowany. Trudno jest więc, mając na uwadze zmiany w rozwoju ciała, czynnościach fizjologicznych, postawie społecznej, kierować się wiekiem kalendarzowym jako jedynym kryterium dojrzałości biologicznej.

Etapy rozwoju motorycznego wraz ze wskazaniami wychowawczymi wg Z. Gilewicza, 1964

Wiek(lata)	Cechy rozwojowe	Charakterystyka	Ingerencja wychowawcza
7-9	Umięśnienie i kościec sformowane, ale mało wytrzymałe na wysiłek. Reakcja nużenia się przy monotonii podniet. Brak zrostów trzonów kości z nasadami. Obniżenie ię przyrostu wzrastania, przyrostu wagi i ruchliwości. Pierwsze oznaki refleksji	Zabawy towarzyskie. Ambicja popisu i przodowania w zabawowych formach ruchu. Zainteresowania ścisłym ruchem. Duża potrzeba ruchowego wyżycia się. Zabawy konstrukcyjne. Zainteresowanie regułą	Zabawy gromadne. Początki gier. Ruchowe ilustracje. Proste formy gimnastyki. Wszechstronność ćwiczeń ruchowych. Ćwiczenia korektywne w formie zabawy i gry.