226618611

(VIII).

PRZEGLĄD TECHNICZNY.

Wiadomości techniczne i przemysłowe.

(C. d. n.)

§ 8. Działanie itoziomego obciążenia trójkątnego nei bok ramy równoramiennej. Opuściwszy wskaźnik I w wyrażenia dla q (wzór 24), podstawiwszy następnie

dziemy po stosownej rednkcyi:    * '    J"' i

Wyrób gwintów prm wnicowinic.

Wyrób gwintów przez walcowanie na zimno lub na gorąco jest dzisiaj bardzo powszechną metodą, stosowaną przy wyrobie małych śrubek żelaznych o średnicy 4 do 10 mm, a także przy wyrobie dużych śrub do drzewa, jak np. śrub

Rys. I.

do podkładów kolejowych, zakrętek do drzwi i t. p. Nadto druty służące jako szprychy do kół rowerowych, samochodowych, do kółek przy wózkaoli dzieoinnych zaopatruje się w gwinty walcowane.

Rys. 3. Szczęka z nadęciami.

ki te ściskają włożony sworzeń lub drut, a posiadając liczne ukośne nacięcia, wygniatają czyli wywalcowują gwint. Szczęki (rys. 3) są stalowe, ilość nacięć i kąt nachylenia zależny jest od rodzaju śruby wykonywanej.

Przypatrzmy się teraz zjawisku powstawania takiego gwintu; na rys. 4 mamy przedstawione pierwsze stadyum

_H __R ł    (lO ^!'<    + 3‘) ■*" 3 *»'

² jtó. + P.) £ fł*J + ^[l -B*i'-W)ł|

Nadto wypada z warunków równowagi:

ft, = B — H,, F = wgniatania się szczęk stalowych w miękki materyal sworznia, na rys. 5 końcowy przebiog. Wskutek naciska ustępujące cząstki żelaza podnoszą się i wciskają w rowek szczęki jak najdokładniej, wykonany więc gwint posiada średnicę zewnętrzną większą, niż początkowa średnica sworznia. Jeśli mamy więc wykonać śrubkę o średnicy zewnętrznej gwintów np. 6,35 mm (tys. 6), to musimy użyć sworznia o tejże śre-dnioy, gdy będziemy ją toczyć lub też nacinać gwintownicą, a natomiast tylko 5,35 mm (rys. 6, c), o ile gwint będziemy

Jak widzimy, przy tej metodzie unika się wiórów i odpadków, zyskujemy więc na materyale, a nadto posiada ona jeszcze dwie ważne zaloty, t. j. szybkość i dobroć roboty. W dziesięciogodzinnym dniu roboczym można wyprodukować 16 do 20 tysięcy śrubek, t. j. tyleż odwalcować gwintów, przyczem do obsługi maszyny wystarcza młody robotnik. Za dobrocią gwintów walcowanych przemawia zdanie fabrykantów, którzy twierdzą, że gwint cięty jest słabszy

. -AA-wskutek przecinania włókien podłużnych, a natomiast gwint walcowany ma wszystkie włókna ułożone falisto. Rys. 7 uzmysławia nam oba zachodzące zjawiska.

Do wyrobu szozęk używa się specyalnych frezów, które nacinają rowki pod danym kątem (rys. 8).

Duże śruby wyrabia się na tej samej zasadzie, z tą jodynie różnicą, że zamiast szczęk stosują się dwa wirujące

Rys. 8. Frez do nacinania szczęk.

walce, między które wkłada się rozgrzane żelazo. W ten sposób można wykonywać śruby do drzewa (z gwintem ostrym), śruby z gwintom Whitworta i wogóle wszelkie śruby nie wymagające wielkiej dokładności. Rysunek i opis takiej maszyny podany był w artykule prof. St. Anczyoa „Szkice z wystawy w Brukseli- w r. 1910.

Eug. Porębski.