242073358

Białostockie Studia Literaturoznawcze !>/X(ll4

Białostockie Studia Literaturoznawcze !>/X(ll4

DOI: 10.15290/bsl.2014.05.01

Studia i szkice

Danuta Szajnert

Uniwersytet Łódzki e-mail: [e-mail]

Przestrzeń doświadczona, przestrzeń wytworzona -literackie topografie Litzmannstadt Getto (rekonesans). Część pierwsza

Tysiące fotografii ludzi i łatwo rozpoznawalnych, bo prawie niezmienionych, miejsc; szczegółowe mapy z polskimi, niemieckimi albo żydowskimi nazwami ulic i placów, dołączane do każdej niemal publikacji na temat łódzkiego getta i dostępne na wielu profesjonalnie zredagowanych stronach internetowych; kilkadziesiąt filmów dokumentalnych; pięć tomów Kroniki Litzmannstadt Getto z zapisami prowadzonymi od stycznia 1941 do końca lipca 1944 roku; monografie opracowane przez historyków; analizy i rekonstrukcje socjologiczne; Litzmannstadt-Getto. Ślady. Przewodnik po przeszłości i Spacerow-nik: Łódź żydowska oraz wiele innych dokumentów, studiów i informatorów tego rodzaju. Ponadto: wspomnienia z getta łódzkiego, dzienniki, reportaże, pamiętniki, eseje, wiersze, dramaty, opowiadania i powieści oraz... zapamiętane z dzieciństwa, owiane grozą, niezrozumiałe opowieści moich ciotek i ojca, który codziennie, w drodze do pracy, przejeżdżał przez getto „aryjskim" tramwajem - to z jednej strony. Z drugiej: wielokrotne przemierzanie tych zapisanych na mapach ulic; czytanie upamiętniających tablic przytwierdzonych do każdego zachowanego budynku, w którym miały siedzibę ważne gettowe instytucje; śledzenie zacierających się z czasem śladów granic getta, oznaczonych - przed obchodami 60. rocznicy jego likwidacji - białą olejną farbą na bałuckich chodnikach¹; spoglądanie z okien naszego instytutowego

1

Przed obchodami rocznicy 70. zasięg getta oznaczono stoma granitowymi tablicami wbudowanymi w chodniki.