244277272

Naruszenie tajemnicy korespondencji w praktyce ma najczęściej miejsce przez otwarcie listu nie przeznaczonego dla sprawcy naruszenia, ukrycie lub zniszczenie pisma, zanim adresat się z nim zapoznał, podanie się w rozmowie telefonicznej za inną osobę itp. Zasadniczym charakterem tego naruszenia jest przekazanie przez sprawce tego naruszenia osobie trzeciej uzyskanej w ten sposób wiadomości, przy czym bez znaczenia jest czy treść korespondencji miała charakter jawny czy niejawny³⁸. Zasady rozpowszechniania korespondencji pozostają pod ochroną prawa autorskiego, a w szczególności mówi o tym art. 82 pr.aut., na mocy którego osobą uprawnioną do zezwalania na rozpowszechnianie korespondencji jest wyłącznie jej adresat, natomiast po jego śmierci przez okres 20 lat, jeśli nie wyraził odmiennej woli, decydują o tym osoby bliskie.

W przypadku rozpowszechniania takiej korespondencji bez wymaganej zgody przysługują roszczenia przewidziane w art. 78 ust. 1 pr.aut.. Należy podkreślić że art. 82 pr.aut. reguluje jedynie zasady rozpowszechniania korespondencji, nie ma natomiast zastosowania w przejmowaniu treści tej korespondencji do innej publikacji, gdyż wówczas zastosowanie będą miały art. 23 i 24 k.c.³⁹.

2.3.8 Twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska

Twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, również została dołączona do katalogu dóbr osobistych. Twórczość intelektualna człowieka to niemajątkowa wartość, jaką dla autora, wynalazcy i racjonalizatora stanowi fakt, że jest on twórcą pewnego pomysłu. Natomiast przedmiotem ochrony przewidzianej w art. 24 k.c. jest wytwór myśli ludzkiej, stanowiący formę realizacji pomysłu twórcy⁴⁰.

W określeniu twórczości naukowej, artystyczna oraz wynalazczej i racjonalizatorskiej, chodzi o zbiorcze określenie wszelkich dóbr osobistych, jakie przysługują twórcy z tytułu naruszenia prawa autorskiego. Istnieje bowiem powszechnie akceptowany pogląd w doktrynie oprawa cywilnego i prawa autorskiego, że autorskie prawa osobiste nie stanowią jakiejś odrębnej kategorii, a są szczególnymi prawami osobistymi powszechnego prawa cywilnego. W praktyce najczęściej naruszeniami takich dóbr są bezprawne przywłaszczenia sobie autorstwa dzieła, pomijanie nazwiska twórcy jak również wprowadzanie zmian w utworze bez zgody jego twórcy, a przede wszystkim nielegalne rozpowszechnianie utworów⁴¹.

Zagadnienie ochrony twórczości naukowej, artystycznej oraz wynalazczej i racjonalizatorskiej szerzej przedstawiają przepisy prawa autorskiego. Zgodnie z postanowieniami tej ustawy, przedmiotami prawa autorskiego są w szczególności utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), utwory plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, ^,s E. Dobrodziej: op. cit. s.23

³⁹    W. Orzewski: Ibidem

⁴⁰    Z. Radwański op. cit. s.162

⁴¹    E. Dobrodziej: Ibidem

14