244277909

dysymulacji z trudnościami w zakresie przystosowania osobistego, a w rezultacie - z obniżeniem efektywności procesu formacji seminaryjnej. Potwierdzają tym samym drugą hipotezę badawczą.

Natomiast w kwestionariuszu osobowościowym Cattella 16PF-5 obraz, jaki prezentują badani jest nieco inny. Wyodrębnione grupy różnią się w zakresie następujących skal: serdeczność (A), stabilność emocjonalna (C), śmiałość społeczna (H), nieufność (L), skrytość (N), obwinianie siebie (O) i napięcie wewnętrzne (Q4). Bardziej korzystna samoocena ujawnia się w grupie alumnów z postawą dysymulacji. Osoby te zaprezentowały się jako posiadające łatwiejszy kontakt z ludźmi i większą zdolność przystosowania się (A), bardziej stałe emocjonalnie, bez objawów neurotycznych (C), uprzejme, przyjazne, beztroskie (H), ufne, wyrozumiałe i opanowane (L), sentymentalne, łatwowierne (N), pewne siebie i samowystarczalne (O), rozluźnione, spokojne i opanowane (Q4). ³⁴Zważywszy jednak, że osoby te uzyskały równocześnie statystycznie istotnie wyższy wynik w skali kontrolnej pożądane zachowanie społeczne (IM), można sądzić, że uzyskany profil osobowości jest funkcją mniej lub bardziej świadomego kreowania pozytywnego obrazu siebie.

Dysymulacja modyfikuje także strukturę doświadczenia religijnego oraz obniża zrozumienie i poczucie sensowności przeżywanych doświadczeń. Religijność w grupie nie dysymulującej ma charakter bardziej refleksyjny. Można zatem sądzić, że jest ona skoncentrowana na osobowym aspekcie religii, w przeciwieństwie do religijności skoncentrowanej na systemie dogmatycznym i etycznym, który nie przekłada się na personalną relację religijną i ugruntowaną moralność, zdolną do ofiarnej miłości. Obraz rzeczywistości u osób z dysymulacją wydaje się mieć charakter bardziej uproszczony, stąd łatwiej o jego uporządkowanie i zrozumienie. Obraz rzeczywistości u osób z grupy nie dysymulującej jest kształtowany w oparciu o znaczenia, stąd w większym stopniu jest źródłem poczucia sensowności życia.

Podejmując próbę interpretacji uzyskanych rezultatów badań warto odnieść się do koncepcji samoświadomości i jej funkcji w procesach regulacyjnych.³⁵ Samoświadomość umożliwia m.in. sprawną identyfikację wartości będących podstawą podejmowanych decyzji i działań. Wartościowanie natomiast pełni w stosunku do samoświadomości funkcję

³⁴    Por. Tamże, s. 283.

³⁵    B. Zarzycka, M. Dawidowicz, E. Koziatek, Typy samoświadomości a preferencja wartości, w: P. Francuz, P.

Oleś, W. Otrębski (red.). „Studia z psychologii w KUL”. Lublin 2007, s. 25-38.

20