406 K. Jastrząb
406 K. Jastrząb
hutnictwo żelaza spalante^odpadów hutnictwo metali
2,9% ’ 0 nieżelaznych
1,8%
przemysł mat.budowlanych 27,8%
energetyczne spalanie paliw 62,0%
przemysł
chemiczny
3,3%
Rys. 1. Struktura krajowej emisji rtęci do atmosfery w 2002 r.
Biorąc pod uwagę emisję rtęci z gazami energetycznymi, jej forma jest uzależniona od rodzaju paliwa. Ogólnie przyjmuje się, że udział poszczególnych form rtęci emitowanych do atmosfery jest następujący [4]:
• 60% w postaci par rtęci metalicznej Hg°,
• 30% w formie lotnych związków Hg+2 (głównie HgCl2),
• 10% w postaci stałej w pyłach.
Analiza powyższych zestawień pozwala stwierdzić, że zdecydowana część rtęci emitowana jest w postaci par metalu wraz z gazami odlotowymi z wysokotemperaturowych procesów spalania bądź wypalania.
24 czerwca 1998 r. Polska podpisała „Protokół w sprawie metali ciężkich do Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości”. W nawiązaniu do tego dokumentu w Ministerstwie Środowiska powstała „Krajowa strategia ograniczania emisji metali ciężkich” [5]. Głównym celem strategii jest ograniczenie lub co najmniej utrzymanie emisji metali ciężkich do powietrza na poziomie wynikającym z porozumień międzynarodowych. Związana jest z tym konieczność stałego monitoringu emisji metali ciężkich [5, 6], Należy podkreślić, że maksymalna koncentracja gazowej rtęci w powietrzu w Europie waha się od 2 do 35 ng/Nm3, a ze względów zdrowotnych średnie roczne stężenie Hg w powietrzu nie powinno przekraczać 50 ng/Nm' [6],
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej zobowiązało nasz kraj do stosowania tzw. BAT (najlepszych dostępnych technologii), mających na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery [7],
Przykładowo podczas energetycznego spalania paliw jako BAT proponowane jest usuwanie rtęci z paliwa przed procesem spalania oraz usuwania rtęci z gazów odlotowych. Poniżej podano zalecane metody oczyszczania gazów odlotowych (w nawiasie podano skuteczność usuwania i stężenie końcowe Hg) [8]:
- filtry tkaninowe, elektrofiltry (10-=-30%),
- mokre metody odsiarczania + filtry tkaninowe, elektrofiltry (30-e-85%),
- suche systemy wtrysku + filtry tkaninowe (30-^85%),
- filtry selenowe (> 90%; < 0,01 mg/m3),
- skrubery selenowe (90-^95%; 0,2 mg/m3)