2455029131

410 K. Jastrząb

spodarowanie odpadowego karbonizatu powstającego w procesie piroliz}'. Zawiera on duże ilości stałych zanieczyszczeń (ok. 15% popiołu - głównie ZnO oraz ok. 3-^5% siarki) i posiada bardzo słabe właściwości mechaniczne. Zaproponow ano cały szereg zastosowań dla karbonizatu z opon. Może on być wykorzystany jako substytut sadzy w produkcji gumy oraz składnik produktów bitumicznych, pigmentów i wyrobów z tworzyw sztucznych, jak również może być prekursorem adsorbentów węglowych dla usuwania zanieczyszczeń z fazy ciekłej lub gazowej. Możliwe jest także wykorzystanie karbonizatu w magazynowaniu butanu i gazu ziemnego. Pylistę adsorbenty’ z opon mogą zostać wykorzystane również do usuwania rtęci ze spalin [22], Szczególnie atrakcyjna wydaje się ostatnia propozycja zastosowania. W połączeniu z aktywacją karbonizatu, dającą w efekcie produkt o dużej aktywności sorpcyjnej oraz granulacją aktywatu, zapewniającą odpowiednią wytrzymałość mechaniczną stwarza możliwość usuwania par rtęci w warunkach przepływowych z nieruchomym złożem.

Za proponowanym rozwiązaniem przemawia duże powinowactwo par rtęci do powierzchni węgla aktywnego (patrz BAT usuwania par rtęci), jak również duża zawartość siarki w karbonizacie otrzymanym ze zużytych opon samochodowych (w reakcji rtęci z siarką tworzy się wyjątkowo trwały HgS). Zawartość siarki w oponach samochodowych wynosi 1,5%, w surowym karbonizacie ok. 3%, zaś w węglu aktywnym otrzymywanym po aktywacji karbonizatu przekracza 5% [23], Należy sądzić, że obecność siarki w znaczącym stopniu poprawi pojemność sorpcyjną par rtęci otrzymanych sorbentów węglowych, a zarazem zwiększ}' skuteczność usuwania rtęci. Na materiale węglowym mogą być ponadto usuwane inne składniki zanieczyszczające spaliny, takie jak: pozostałe metale ciężkie, dioksyny, furany, a także podstawowe zanieczyszczenia spalin, takie jak tlenki siarki, azotu oraz pył.

LITERATURA

[1]    EMEP Monitoring Strateg}' and Measurement Programme 2004-2009.

[2]    Fudala J„ Hlawiczka S., Cenowski M.. Inwentaryzacja emisji niemetanowych lotnych związków organicznych i metali ciężkich za rok 2002. Sprawozdanie IETU nr 304/DA/04, Katowice, lipiec 2004.

[3]    Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC). Draft Referece Dokument on Best Available Techniąues for Large Combustion Plants. European Commission. Draft November 2004.

[4]    Ambient Air Pollution by Mercury (Hg). Position Paper, Office for Official Publication of the European Communities. Luxembourg 2002.

[5]    Krajowa strategia ograniczania emisji metali ciężkich. Ministerstwo Ochrom' Środowiska, Warszawa listopad 2002, dokument przyjęty przez Radę Ministrów 10.12.2002 r.

[6]    Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council Releating to Arsenie, Cadmium, Mercurium and Polycyclic Aromatic Hydrocarbons in Ambient Air. COM (2003) 423 finał, 2003/0164(COD). Bruksela 16.07.2003 r.

[7]    Dyrektywa Rady Europy 96/61/WE z dnia 24 września 1996 r. w sprawie zintegrow anego zapobiegania i ograniczania zanieczyszczeń.

[8] Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC). Draft Referece Dokument on Best Availa-ble Techniąues for Large Combustion Plants. European Commission, Draft November 2004.