EKSPERYMENTY ARCHEOLOGICZNE W POLSCE
Ryc. 4. Biskupin, gm. Gąsawa, woj. Bydgoszcz. Rzut poziomy szałasu mieszkalnego wybudowanego dla celów doświadczalnych (1955) Wg Z. Rajcwsklego (1957, s. 9 ryc. 2)
Pig. 4. Biskupin. Gąsawa commune. Bydgoszcz voivodcship. Top vicw of a hut rcconsłructcd for expcri-menial purposes (1955). Afier Z. Kajcwski (1957, p. 9 fig. 2)
219
rekonstrukcja części zabudowy tego grodziska, gdyż - przypuszczalnie ze względów oszczędnościowych - do jej wykonania użyto bardzo lichego drewna, nie odpowiadającego asortymentem drewnu zachowanemu w wykopaliskach.Ta rekonstrukcja ma zatem jedynie pewne znaczenie dydaktyczne.
W Biskupinie wykonano ponadto — w trakcie zajęć na wspomnianych obozach szkoleniowych dla studentów — inny eksperyment budowlany. W 1955 r. zbudowano tam szałas mieszkalny, lekko zagłębiony w ziemię (ryc. 4 ). W następnym natomiast roku budowlę tę spalono wraz z rozmaitymi znajdującymi się w niej przedmiotami, sporządzając z tego wydarzenia dokumentację opisową, fotograficzną oraz filmową, pozostawiając też pogorzelisko do późniejszych badań wykopaliskowych (Z. Rajewski 1957, s. 7-12). Jak to zauważył wspomniany przeze mnie archeolog czechosłowacki, eksperyment ten był światową premierą w zakresie spalenia rekonstmkcji domu pradziejowego, wyprzedzając analogiczne — choć bardziej znane — eksperymenty duńskie (J. Malina 1980. s. 48 i 56-58; R. i J. Malinovi 1982, s. 17-18).
2. Uprawa ziemi. Również w Biskupinie przeprowadzono próbę orki przy użyciu radła zrekonstruowanego na podstawie zabytku odkrytego tamże w trakcie badań gnxlzi.sk z wczesnej epoki żelaza (Z. Rajewski 1957, s. 9). Natomiast — o czym będzie jeszcze mowa niżej — niektóre wióry krzemienne były badane pod względem ich przydatności jako noży żniwnych. W ostatnich latach natomiast rozpoczęto w Biskupinie doświadczalną uprawę zbóż (R. Mikłaszewska-Balcer 1988).
3. Przygotowywanie poż ywienia. W Biskupinie dokonywano ponadto mielenia ziarna pszenicy w kamiennych żarnach nieckowatych, gotowano wodę w naczyniach glinianych kultury łużyckiej, pieczono ryby na palenisku w zrekonstruowanym budynku mieszkalnym oraz wypiekano podpłomyki i prażono ziarno