2906543152

Film

KATARZYNA KOTULA

„Jeśli rewolucja doprowadziła mnie do sztuki, to sztuka wprowadziła mnie do rewolucji”

0 fenomenie filmu Pancernik Potiomkin

wtarzalnej treści i formie, rzecz - można powiedzieć - rewolucyjną, która zmieniła obraz światowej kinematografii.

Film Pancernik Potiomkin ukazuje przebieg buntu załogi pancernika „Kniaź Potiomkin Taw-riczeskij” w 1905 r. Punktem wyjścia dla całej historii są nieludzkie stosunki panujące w armii carskiej. Przysłowiową kroplą, która prze-

Sergiusz Eisenstein (1898-1948)

Z okazji zbliżającej się dwudziestej rocznicy rewolucji 1905 r. Specjalna Komisja Jubileuszowa powołana przez rząd ZSRR ogłosiła konkurs na film poświęcony tej tematyce. Na posiedzeniu 4 czerwca 1925 r. Komisja za najlepszy scenariusz uznała tekst autorstwa Niny Aga-dżanowej Szutko pt. Rok 1905. Już miesiąc później w Leningradzie rozpoczęły się zdjęcia do filmu. Ponieważ wyjątkowo zła pogoda utrudniała pracę, aby nie tracić cennego czasu filmowcy postanowili przenieść się do Odessy i skupić na krótkim epizodzie buntu załogi pancernika „Potiomkin”. I choć w pierwotnym scenariuszu fragment ten zajmował zaledwie półtorej strony, reżyser Sergiusz Eisenstein właśnie w tym wydarzeniu dostrzegł historyczny sens rewolucji z 1905 r. Postanowił zatem epizod buntu marynarzy rozszerzyć do rozmiarów pełnometrażowego filmu. Prace nad dziełem posuwały się błyskawicznie. Zaledwie po około stu dniach w Sali Wielkiego Teatru w Moskwie odbyła się uroczysta premiera filmu Pancernik Potiomkin. Gdy na wielkim ekranie pojawiły się pierwsze ujęcia, Eisenstein dopiero montował ostatnie sceny, a gotową kopię do teatru dostarczył motocyklem w ostatniej niemalże chwili jego asystent Grigorij Aleksandrów. Reżyser nie wiedział wówczas, że taśmy zawierają prawdziwe arcydzieło sztuki filmowej, o niepo