2906543757

65

runa, w którym najczęściej dominuje Festuca ovina. Są to niewątpliwie postacie degeneracyjne innych zbiorowisk, połączone ciągłym łańcuchem form z postaciami klimaksowymi.

Klasa Querco-Fagetea (lasy liściaste)

Lasy łęgowe występujące w rejonie Wigier należą wyłącznie do zespołu Circaeo-Alnetum. Zbiorowisko to spotyka się powszechnie w dolinie Czarnej Hańczy oraz nad niewielkimi ciekami i w pobliżu jezior. Czasem tworzy zawikłaną mozaikę z olsem.

Grądy {Tilio-Carpinetum w odmianie subborealnej) występują dość często. W nielicznych płatach o charakterze naturalnym w drzewostanie dominują: dąb, grab oraz w znacznej domieszce lipa i świerk. W lasach sadzonych na tym siedlisku głównym gatunkiem jest sosna lub świerk, a drzewa liściaste występują w domieszce. Bardzo często warstwę krzewów tworzy występująca masowo leszczyna. Na podstawie zmienionej charakterystycznej kombinacji gatunków i w związku z facjalnym wykształceniem runa niektórzy autorzy widzą w lasach gospodarczych odrębne typy zbiorowisk. Wydaje się jednak, że zarówno Corylo-Piceetum opisywane przez Sokołowskiego (1980) jak i Myceli--Piceetum oraz Carici digitatae-Piceetum podane przez Czerwińskiego (1978) mogą być traktowane jako formy degeneracyjne Tilio-Carpinetum.

W otoczeniu jeziora Wigry grądy wykazują zróżnicowanie wilgotnościowe i żyznościowe. Większość płatów postaci wilgotnej reprezentuje jednocześnie serię żyzną.

Suche i świeże postaci grądów charakteryzują się obecnością Calamagrostis arundinacea i Vaccinium myrtillus (przede wszystkim w serii ubogiej) oraz Trifolium montanum i Trifolium alpestre (serii żyznej).

Postaci wilgotne wyróżniają się występowaniem Stachys silvatica, Ficaria verna i Anemone ranunculoides, a w płatach żyznych także obfitością Asarum luropaeum i Aegopodium podagraria.

DYNAMICZNE KRĘGI ZBIOROWISK ROŚLINNYCH

Jak wynika z przeprowadzoych badań, roślinność okolic jeziora Wigry wykazuje dużą różnorodność. Jest ona efektem zróżnicowania siedliskowego oraz antropopresji w różnej formie i natężeniu. Na skutek działalności człowieka dochodzi do zwielokrotnienia liczby zbiorowisk roślinnych. Na miejsca jednego zespołu naturalnego powstaje szereg zespołów zastępczych. Wszystkie zbiorowiska zastępcze, występujące na danym siedlisku wraz z końcowym potencjalnym zbiorowiskiem roślinnym, określa się mianem dynamicznego kręgu zbiorowisk roślinnych (Schwickerath 1954).

Całość zbiorowisk roślinnych analizowanego terenu można zgrupować w 9 kręgach określanych przez następujące, końcowe zbiorowiska naturalne: Sphagnetalia magellanici, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Sphagno-Piceetum, Carici--Alnetum, Circaeo-Alnetum, Tilio-Carpinetum postać wilgotna, Tilio-Carpinetum postaci suche i świeże, Sarratulo-Pinetum i Peucedano-Pinetum (tab. 14).

5 - Studium gcoekologiczne.