Polonia - Italia
(L1NDUSTR1A ARTISTICA IN ITALIA).
Sztuka dekoracyjna wogóle, a w szczególności dział mebli artystycznych, rozwijają się w Italji od bardzo dawnych czasów. Jak niegdyś, tak i dzisiaj italskie meble, dywany, wyroby z kutego i rzeźbionego żelaza i miedzi, wyroby szklane i ceramiczne, rzeźby z alabastru, onyksu, i srebra — słowem wszelkie przedmioty, służące do artystycznego urządzenia domu, cieszą się zasłużoną sławą i powodzeniem na rynkach światowych.
Stan obecny wspomnianego przemysłu artystycznego przedstawia się, jak następuje:
Meble: Do światowego rozgłosu, jaki zdobyły
sobie meble italskie, przyczyniły się w pierwszej li-nji słynne warsztaty stolarskie, rzeźbiarskie i tapi-cerskie we Florencji, Pcrugji, Bolonji, Bergamo, Mediolanie, Wenecji, Sienie i Rzymie.
Przez długi czas przemysł ten spoczywał w rękach rzemieślników, będących jednocześnie prawdziwymi artystami z powołania, i od bardzo niedawna przeszedł z drobnych warsztatów do fabryk na większą skalę.
Kolebką nowoczesnego meblarstwa w Italji jest Brianza, gdzie przemysł ten zatrudnia dziś 30.000 robotników — chałupników, oraz pracujących w drobnych przedsięborstwach lub w większych fabrykach, odpowiadających pod względem urządzenia ostatnim wymaganiom techniki współczesnej. Główne ośrodki wytwórczości znajdują się: w Cantu (zespół średnich przedsiębiorstw, prowadzony pod nadzorem Stałej Wystawy Mebli i wyspecjalizowanych w wyrobie zwyczajnych i luksusoych umeblowań dla pokojów sypialnych i jadalni, w Lissonie (meble hotelowe, szkolne, biurowe), w Meda i okolicy (specjalność: doskonałe imitacje klasycznego stylu italskiego, francuskiego i angielskiego).
W okolicach Medjolanu, Como i Varese przemysł ten rozwija się pomyślnie pod hasłem racjonalizacji i coraz dalej idącej specjalizacji. Istnieją liczne przedsiębiorstwa, wytwarzające wyłącznie łóżka, krzesła, stoły jadalne, biurka, meble biurowe i t. p.
Oddawna słyną meble artystyczne o wybitnie odrębnym charakterze, wytwarzane w Bergamo i w Wenecji; znane są również wyroby pochodzące z fabryk w Weronie, Vicenzy i Udime. Fabryki w Casci-na (w prow. pizańskiej) wytwarzają znaczne ilości mebli w stylu florenckim i toskańskim, oraz wzorowanych na różnych odmianach stylu nowoczesnego.
Bolonja, Arezzo i Siena słyną z wyrobu artystycznych mebli rzeźbionych i markietowanych. Florencja posiada znaczną ilość wybitnie uzdolnionych rzemieślników, wytwarzających specjalnie meble w stylu Odrodzenia.
Znane są ze swych zalet meble, wyrabiane na całym obszarze Italji Południowej, w stolicy Sycylji, Palermo, znajdują się liczne i doskonale urządzone fabryki mebli stylowych, będące po większej części przedmiotem wywozu na ląd stały.
W ostatnich latach dało się zauważyć w tej dziedzinie przemysłu żywe zainteresowanie się no-wemi prądami, i przy współpracy wybitnych architektów dążność do zastosowania się do dzisiejszych potrzeb i upodobań, a więc — łączenia elegancji i estetyki z wygodą, przy cenach możliwie umiarkowanych.
Rozwinęła się szybko wytwórczość mebli z drzewa polerowanego lub malowanego, o prostych, surowych linjach i doskonale czystym rysunku, oraz mebli solidnych i praktycznych a tanich, przeznaczonych dla urządzenia skromniejszych domów.
Z pośród gatunków drzewa, klasycznemi dla wyrobu mebli italskich można nazwać dąh i orzech; coraz więcej jednak rozpowszechnia się fabrykacja modnych mebli palisandrowych i mahoniowych. Miękkie drzewo, jako to: jodła, sosna, topola i t. p. służą dla wyrobu mebli skromniejszych i tańszych. Italja sprowadza surowiec drzewny w znacznych ilościach z zagranicy (w 1928: 1,5 miljonów ton różnych gatunków drzewa miękkiego, 13.000 ton drzewa twardego); jednakże krajowy dąb i orzech pokrywają w zupełności zapotrzebowanie wewnętrzne.
Do najważniejszych gałęzi przemysłu meblarskiego należy wyrób mebli okrętowych dla wielkich parowców transoceanicznych. Największe fabryki lego rodzaju istnieją w Genui i Palermo; nadto rozwijają się coraz pomyślniej fabryki w Neapolu, Livoi-no, SestrL, Tarencie i Tryjeście. Wyroby te cieszą się zwłaszcza uznaniem klijenteli amerykańskiej, umiejącej należycie ocenić piękno tych luksusowych „hoteli pływających".
Ponadto rozwija się w ostatnich czasach przemysł giętych mebli trzcinowych i bambusowych, przeznaczonych dla letnich mieszkań, werand i ogrodów. Najważniejsze ośrodki: Asta (Piemont) Brianza, prow. Wenecka i Toskańska.
Do wyrobu jest używany w ok. 50% drzewny surowiec krajowy. Produkcja ta, wartości ok. 10 miljonów lirów rocznie, zatrudnia przeszło 3,700 robotników.
Zasługuje również na uwagę rozwój fabrykacji mebli giętych przy pomocy pary, który znacznie zmniejszył ich przywóz z zagranicy.
Ze względu na znaczną ilość fabryk, rozrzuconych po całym kraju, trudno jest obliczyć z należytą ścisłością rozmiary i wartość italskiej wytwórczości mebli. Wiadomo, że daje ona pracę przeszło 50 tysiącom robotników, i że koszt wyłącznie robocizny wynosi około 300 miljonów lirów rocznie.
Ramy: — Ramy drewniane wszelkiego rodzaju są wyrabiane na szeroką skalę w Lombardji (Cremona, Caronno Milanese. Boyisio, Mombello, Balsa-no, Medjolan), oraz w Neapolu. Wartość tej produkcji została w przybliżeniu obliczona na ok. 30 miljonów lirów rocznie. Stanowi ona, przynajmniej w połowie, przedmiot wywozu do W. Brytanji, Indochin, Turcji, Egiptu i Ameryki Południowej. Skromniejsze
84