2918586882

9

PAWEŁ DUBIEL

łamach Zeszytów eseje, wywiady, felietony, dyskusje redakcyjne, polemiki, biogramy, recenzje, sprawozdania, wspomnienia, bibliografie, kalendaria, kroniki, informacje krajowe i zagraniczne, aforyzmy. Rozmaitości gatunkowej pisma towarzyszyła rozmaitość tematyczna jego zawartości. To było pismo wówczas planowo redagowane, zamawiające aktualne teksty u specjalistów. Jedną z najmocniejszych jego stron był dział recenzji, który od początku znajdował się pod opieką Pawła Dubiela. Pod tym wzglądem nie miały Zeszyty w swoich najlepszych latach w skali światowej konkurenta, który by im dorównał w systematycznym omawianiu bieżących wydań czołowych medioznawczych czasopism niemieckich, amerykańskich, czeskich, słowackich, rosyjskich, francuskich. O ówczesnych ambicjach Zeszytów świadczyły też streszczenia artykułów w trzech obcych językach: angielskim, francuskim i rosyjskim oraz drukowanie wybranych artykułów także w języku angielskim, a nawet w esperanto.

Pierwsze kroki w empirycznym prasoznawstwie stawiał Dubiel w r. 1960 jako członek zespołu analizującego pod kierunkiem Ireny Tetelow-skiej zawartość 10 dzienników polskich. I analizie zawartości gazet i czasopism pozostał wiemy do końca swojej prasoznawczej działalności badawczej. Interesowały Go związane z nią zagadnienia metodologiczne (por. „Metoda analizy zawartości prasy” [w:] „Metody i techniki badawcze w prasoznawstwie”, t. 1, Warszawa 1969, s. 9-112) i zastosowania praktyczne (por. „Praktyczna wartość badań nad warsztatem i wytworem pracy dziennikarza” [w:] „Społeczna użyteczność wiedzy o prasie, Materiały z sesji na 10-lecie OBP”, Kraków 1967, s. 53-60). Z wielką dbałością o stronę formalną procedury badawczej prowadził też sam kilka akcji w tej dziedzinie, np. „Mutacje katowickich dzienników” (ZP 1963, nr 4, s. 48-57), „Prasa polska o problemach niemieckich”, („Raporty OBP”, Kraków 1970), „Analiza cytowań w prasoznawstwie” {ZP 1982, nr 1-2, s. 7-20), a wreszcie „Recenzje polskich książek prasoznawczych” {ZP 1988, nr 4, s. 55-64).

Widział Dubiel - podobnie zresztą jak Irena Tetelowska - w ilościowej analizie zawartości prasy źródło obiektywnych kryteriów typologii, a nawet klasyfikacji gazet i czasopism; jak świadczy jego praca „Model polskich magazynów” („Materiały OBP”, z. 10, 1970), w wynikach formalnej i tematycznej analizy zawartości szukał cech magazynowości periodyków. Podobny charakter mają dwa jego studia wykonane wspólnie z Edwardem Ka-mińskim i Andrzejem Magdoniem: „Magazyn - cechy i rodzaje” (ZP 1967, nr 4, s. 3-10) oraz „Wydania sobotnio-niedzielne dzienników partyjnych” (ZP 1968, nr 1, s. 45-62).

Wyrazisty obraz reklamy i ogłoszeń w polskiej prasie w pierwszej połowie lat sześćdziesiątych wyłania się z dokonanej przez Niego razem z Edwardem Kamińskim analizy zawartości powierzchni ogłoszeniowej ówczesnych dzienników polskich (zob. P. Dubiel i in.: Reklama w prasie. Zawartość, język, odbiór. Kraków 1965). Wyniki tej analizy stanowią kapitalny materiał porównawczy dla analogicznych badań reklamy we współczesnej prasie codziennej.