Komputerowy system pomiarowy
Jarosław Duda
Cel ćwiczenia laboratoryjnego
Współczesne systemy pomiarowe bardzo często zbudowane są na bazie sys-
temu komputerowego. Rozwiązanie takie znacznie ułatwia realizację: przetwa-
rzania, analizy i prezentacji danych pomiarowych. Połączenie komputera i przy-
rządów pomiarowych z nim współpracujących pozwala na budowanie tzw. wir-
tualnych narzędzi pomiarowych. Proces pomiarowy jest tu realizowany w dużej
mierze przez odpowiednie oprogramowanie.
Ćwiczenie pozwala na zapoznanie się z tego typu systemem pomiarowym
oraz możliwościami budowania wirtualnych układów pomiarowych.
Zakres wiedzy do opanowania
Po wykonaniu ćwiczenia student powinien:
" znać: właściwy dobór parametrów urządzeń znajdujących się w torze
pomiarowym, wpływ cyfrowego przetwarzania sygnałów analogowych
na pomiary;
" umieć: zbudować wirtualny układ pomiarowy, wykonać pomiary sygna-
łu elektrycznego z zastosowaniem układu pomiarowego w oparciu o wir-
tualne narzędzia pomiarowe.
Wiadomości teoretyczne
Większość producentów kart i modułów pomiarowych dostarcza bezpłatnie
proste programy pomiarowe oraz biblioteki *.dll pozwalające na sterowanie
urządzeniem jak również tworzenie własnego oprogramowania przy pomocy
29
Jarosław Duda
języków wysokiego poziomu. Taka realizacja zadań pomiarowych jest jednak
żmudna i czasochłonna, choć ma pewne zalety polegające m.in. na pełnym wy-
korzystaniu możliwości karty pomiarowej.
W większości przypadków podejście takie nie jest jednak konieczne i wy-
starczy zastosować uniwersalne oprogramowanie pomiarowe, którego duże moż-
liwości są jednak związane przede wszystkim z wysoką ceną oraz dużym stop-
niem skomplikowania aplikacji.
Rozwiązaniem najbardziej optymalnym wydają się być programy oparte
o schematy blokowe, w których aplikacje pomiarowe tworzone są poprzez gra-
ficzne łączenie bloków funkcjonalnych reprezentowanych przez ikony, tworzą-
cych określony przepływ sygnałów.
Najprostszy z tego typu programów to np. GENIE, który umożliwia skonfi-
gurowanie sprzętu pomiarowego, zarejestrowanie badanego sygnału na dysku
komputera oraz oglądanie mierzonych sygnałów w czasie rzeczywistym.
Bardziej rozbudowane pakiety kontrolno-pomiarowe pozwalają nie tylko na
wykorzystanie zaimplementowanych bloków przetwarzających oraz pomiaro-
wych, ale dają również możliwość pisania programów w języku wewnętrznym
(przypominającym swoją semantyką języki uniwersalne) a nawet pisanie wła-
snych modułów (najczęściej w języku C). Podejście takie daje użytkownikowi
duże możliwości przy tworzeniu systemu kontrolno-pomiarowego.
Oprócz akwizycji danych i oraz ich pomiarów oprogramowanie takie może
również być wykorzystane do przetwarzania sygnałów jak również do sterowa-
nia systemami automatyki.
Jak widać wybór odpowiedniego oprogramowania dla systemu pomiarowe-
go jest bardzo istotną decyzją, ponieważ ten wybór w znacznym stopniu decydu-
je o właściwościach metrologicznych jak również funkcjonalnych systemu kon-
trolno pomiarowego.
Rys. 1. Experiment/hardware setup PCL
30
Komputerowy system pomiarowy
Rys. 2. Experiment_hardware setupPCL_prop.PCL818HG
Oprogramowanie DasyLab wykorzystywane w ćwiczeniu pozwala na wy-
konywanie pomiarów sygnałów elektrycznych przy pomocy zestawu kompute-
rowego wyposażonego w kartę przetwornika AC/CA (analogowo-cyfrowy/
cyfrowo-analogowy). Na rysunku 1 pokazano okno zainstalowanych urządzeń
pomiarowych, natomiast na rysunku 2 przykładowe ustawienia karty pomiaro-
wej Advantech PCL 818HG.
Możliwości przyłączenia sprzętu pomiarowego do komputera jest wiele.
Pakiet obsługuje większość interfejsów jakie można spotkać w komputerach PC.
Mogą to być karty do komputerów stacjonarnych PCI, ISA, PCMCIA, ze-
wnętrzne moduły pomiarowe dołączane do portu drukarkowego, RS-232/485,
USB, Ethernet, itp.
DasyLab wyposażony jest w sterowniki do wielu kart i modułów pomiaro-
wych m.in.: IOtech, Advantech, National Instruments. Jest to szczególnie istotne
w miejscach, gdzie wykorzystuje się karty pomiarowe kilku lub kilkunastu pro-
ducentów. Dla jednego układu pomiarowego trzeba jednak określić, które urzą-
dzenie pomiarowe będzie wykorzystywane (rys. 3). Jeśli jednak karta nie jest
obsługiwana przez oprogramowanie, istnieje możliwość tworzenia własnych
sterowników.
Rys. 3. Experiment_select driver
31
Jarosław Duda
DasyLab może też współpracować z innymi urządzeniami, jak np.: oscylo-
skopy, multimetry oraz z generatorami funkcyjnymi kompatybilnymi z IVI (In-
terchangeable Virtual Instruments).
Do oprogramowania Dasylab opcjonalnie dostępna jest nakładka Net, która
umożliwia wymianę danych pomiarowych z innymi aplikacjami wykorzystując
mechanizm DDE (Dynamic Data Exchange) lub OPC (Object Linking and Em-
bedding for Process Control). Umożliwia również komunikację poprzez sieć
Ethernet i protokół TCP/IP pomiędzy poszczególnymi kopiami oprogramowa-
nia. Oprócz wymiany danych możliwa jest również w ten sposób zdalna kontrola
systemu pomiarowego m.in. załadowanie eksperymentu, wystartowanie, zatrzy-
manie oraz jednoczesne wystartowanie kilku systemów pomiarowych umiesz-
czonych w różnych lokalizacjach. W sieci lokalnej możliwa jest szybka wymia-
na danych. Oprogramowanie może również współpracować z bazami danych
poprzez mechanizm ODBC (Open Data Base Connectivity). W aplikacji kontro-
lno-pomiarowej taka możliwość przydaje się np. jeśli chcemy pobrać charakte-
rystykę czujnika, dane kalibracyjne itp., a z drugiej strony umożliwia zapis zmie-
rzonych i przetworzonych danych bezpośrednio do bazy danych.
Bardzo ważnym parametrem przy wykonywaniu pomiarów urządzeniami
cyfrowymi jest częstotliwość próbkowania sygnałów. W DasyLab-ie jest ona
uzależniona m.in. od zastosowanej karty pomiarowej. Jednak dla prezentacji
pomiarów istotna jest prędkość ich wyświetlania, która zależnie od platformy
sprzętowej pozwala na wyświetlanie danych w czasie rzeczywistym z prędkością
ponad 100 tys. próbek na sekundę, a funkcja disk-streaming umożliwia ich
szybki zapis na dysku.
Jest to oczywiście jeden z wielu programów opierający się na zasadzie
schematu blokowego.
Głównym założeniem oprogramowania DasyLab wykorzystywanego
w ćwiczeniu jest łatwość budowania aplikacji pomiarowych, co sprawia że ob-
sługa programu jest bardzo intuicyjna. Dzięki temu pozwala on na zbudowanie
nawet złożonego urządzenia pomiarowego w kilkanaście minut.
Jak już wspomniano, DasyLab wykorzystuje przy budowaniu wirtualnego
urządzenia pomiarowego na zasadzie schematu blokowego składanego z dostęp-
nych bloczków realizujących określone zadania.
Dzięki temu można uzyskać rozbudowany, a jednocześnie czytelny schemat
układu pomiarowego.
32
Komputerowy system pomiarowy
Rys. 4. Pasek narzędziowy programu DasyLab
Część najczęściej wykorzystywanych bloków została umieszczona na pasku
narzędziowym w postaci ikon. Jego zawartość można modyfikować. Przykłado-
wy pasek narzędziowy został przedstawiony na rysunku 4.
Rys. 5. Menu  Modules
Każda ikonka umieszczana na arkuszu projektowym (worksheet) odpowiada
jednemu z modułów, które umożliwiają realizację różnych operacji, takich jak
m.in. wejście lub wyście, analizę oraz prezentację danych pomiarowych. Arkusz
33
Jarosław Duda
projektowy jest oknem, na którym budujemy miernik wirtualny. Wszystkie mo-
duły podzielone zostały na grupy (rys. 5), zależnie od ich przeznaczenia. Można
wyróżnić m.in. grupy:
- wejść oraz wyjść,
- wyzwalania pomiaru,
- matematyczne i statystyczne operacji matematycznych (w tym staty-
stycznych),
- przetwarzania i analizy danych pomiarowych,
- obsługi sieci TCP,
- operacji na plikach.
Ogólnie można jednak wszystkie bloki podzielić na trzy podstawowe rodza-
je:
 wprowadzające sygnały,
 przetwarzające,
 wyświetlające wyniki.
Rys. 6. Układ pomiarowy
Dla ułatwienia w przykładzie (rys. 6) zastosowano generatory logiczne,
emulujące generatory rzeczywiste.
34
Komputerowy system pomiarowy
Rys. 7. Okno właściwości generatora logicznego bez modulacji
Na rysunkach 7 i 8 pokazano okno właściwości modułu generatora logicz-
nego sygnałów. Można tu wybrać jeden z kształtów sygnałów, wyszczególnio-
nych w części okna dialogowego  kształt sygnału (Wave Form). Parametry
sygnału ustala się w części  Parameters okna dialogowego właściwości.
Wartość  offset dla generatora, którego właściwości pokazano na rysunku
8 jest pobierana ze zmiennej globalnej o nazwie  VAR_1 . Pozwala to na
wprowadzenie wartości dla tego sygnału przez użytkownika, np. z zastosowa-
niem suwaków (rys. 9) jak na przykładzie z rysunku 6. W przykładzie zastoso-
wano dodatkowe zatrzaski pamięci (Latch) w celu pobrania wartości z suwaka.
Okno właściwości z rysunku 7 i 8 dotyczy sygnału niemodulowanego, moż-
liwe jest też uzyskanie sygnałów z modulacją fazy oraz amplitudy. Wybór ro-
dzaju modulacji musi być podany podczas umieszczania modułu generatora na
oknie pomiarowym i dotyczy wszystkich sygnałów wytwarzanych przez ten
generator.
Rys. 8. Właściwości modułu Generator00 z rysunku 6
35
Jarosław Duda
Każdy z bloków posiada n (I1, I2, I3,...In,) wejść i/lub m wyjść, w zależności
od rodzaju bloku. Każde z wejść musi być podłączone. W przeciwnym wypadku
układ nie zadziała!
Rys. 9. Suwaki pozwalające na zmianę amplitudy sygnałów 0 i 1 modułu Generator00
W celu połączenia elementów należy kliknąć myszką na wyjściu jednego
z nich, a następnie na wejściu drugiego. Można też rozgałęziać połączenia dla
wprowadzenia sygnału na inny element. Rozgałęzienia można jednak wyprowa-
dzać tylko z linii połączeniowych.
Na rysunku 6 przedstawiono przykładowy układ pomiarowy. Realizuje on
kilka pomiarów. W części pierwszej sygnały wytwarza Generator00. Uzyskiwa-
ne są tu trzy sygnały, którego po zsumowaniu w bloku operacji arytmetycznych
(Arithmetic) tworzą jeden sygnał przedstawiony na wykresie zrealizowanym
przez blok o nazwie Sygnal 0,1,2.
Dla tak uzyskanego sygnału obliczane jest m.in. napięcie skuteczne. War-
tość skuteczna sygnału x(t) jest określana jako:
t0 +T
1
xRMS = u2(t)dt
+"
t0
T
gdzie:
T  okres sygnału,
to  chwila początkowa,
u(t)  sygnał.
36
Komputerowy system pomiarowy
Rys. 10. Okno właściwości modułu wartości statystycznych
Pomiar wartości skutecznej można zrealizować np. przy pomocy modułu
wartości statystycznych (statistical values), którego okno właściwości pokazano
na rysunku 10. Moduł ten oblicza wartość RMS według poniższego wzoru:
n
1
xRMS =
"(x - xi )
n
i=1
gdzie:
x  wartość średnia,
n  wielkość bloku.
Jak widać całkę można zastąpić sumowaniem, co znacznie upraszcza obli-
czenia.
Mówiąc o napięciu najczęściej mamy na myśli jego wartość skuteczną. Je-
żeli zaś mówimy o innych wartościach to dodajemy inne określenia, np.: wartość
średnia, maksymalna, chwilowa.
- + DasyLab
I/U
PCL
x
818HG
R
p/I
"P "p/p
V
Rys. 11. Pomiar prędkości przepływu płynu przy znajomości różnicy ciśnień na zwężce
Na rysunku 11 pokazano przykład pomiaru prędkości przepływu płynu z za-
stosowaniem karty pomiarowej i oprogramowania pomiarowego. Sygnał prądo-
37
Jarosław Duda
wy uzyskany z przetwornika ciśnienia przed podaniem go na kartę pomiarową
PCL 818HG jest zamieniany na sygnał napięciowy. W programie pomiarowym
DasyLab odczytywana jest wartość napięcia z karty pomiarowej. Wykorzystując
prawo Bernoulliego po wykonaniu pierwiastkowania podawana jest wartość
chwilowa prędkości przepływu cieczy.
Operację pierwiastkowania jak również inne obliczenia, których nie realizu-
je blok operacji arytmetycznych można wykonać przy pomocy modułu wyrażeń
(Formula).
Rys. 12. Moduł obliczania wyrażeń obliczający pierwiastek z amplitudy sygnału wejściowego
Na rysunku 12 przedstawiono zapis wyrażenia obliczającego wartość pier-
wiastka w języku wewnętrznym DasyLab-a. Funkcja  IN() pobiera wartość
amplitudy z określonego wejścia modułu wyrażeń, tutaj jest to wejście  0 .
Funkcja  sqrt() oblicza natomiast wartość pierwiastka kwadratowego.
Rys. 13. Sygnał wychodzący z bloku arytmetycznego  Arithmetic00
38
Komputerowy system pomiarowy
Wiemy, że każdy sygnał możemy przedstawić przy pomocy sumy sygna-
łów, co pokazano w przykładowym arkuszu pomiarowym (rys. 6), gdzie sygnał
wychodzący z bloku arytmetycznego  Arithmetic00 uzyskany został ze złoże-
nia sygnałów (0, 1 i 2) pochodzących z generatora  Generator00 (rys. 13). Sto-
sując szybką transformatę Fouriera (FFT Fast Fourier Transformation) możemy
dowiedzieć się m.in., z jakich sygnałów składa się nasz sygnał.
Podstawą analizy widmowej jest twierdzenie Fouriera, z którego wynika, że
każda funkcja okresowa może być przedstawiona jako suma funkcji trygonome-
trycznych lub wykładniczych o różnych amplitudach i fazach początkowych.
Wtedy, gdy wielkości mierzone mają charakter okresowy, czyli powtarzają-
cy się z określonym okresem T możemy mierzony sygnał x(t) o okresie T przed-
stawić w postaci nieskończonej sumy składowych harmonicznych w postaci
sumy szeregu Fouriera:
" "
x(t) = a0 + An cos(�nt + �n) = a0 + An cos(2Ąfnt + �n)
" "
n=1 n=1
gdzie:
t0 +T
1
a0 = x(t)dt  jest wartością średnią x(t) (inaczej nazywaną składową sta-
+"
T
t0
łą),
An  amplituda n-tej składowej harmonicznej,
fn  częstotliwość n-tej składowej harmonicznej (�n = 2Ąfn  pulsacja),
Ćn  faza początkowa n-tej składowej harmonicznej.
Stosując funkcję na sumę kątów uzyskujemy:
"
x(t) = a0 + cos(2Ąfnt)cos(�n) -An sin(2Ąfnt)sin(�n)]
"[A
n
n=1
czyli
"
x(t) = a0 + cos(2Ąfnt) + bn sin(2Ąfnt)]
"[a
n
n=1
gdzie:
an =An cos(�n)
bn = -Ansin(�n)
stąd:
39
Jarosław Duda
�# ś#
bn
2 2
ś# ź#
An = an + bn , oraz �n = - arctgś# ź#
an
�# #
Trygonometryczny szereg Fouriera dla przebiegów okresowych możemy,
więc zapisać:
"
x(t) = a0 + [an cos(n� t) + bn sin(n� t)]
"
n=1
gdzie:
�n = n�
Chcąc otrzymać współczynnik an należy obie strony szeregu Fouriera po-
mnożyć przez cos n�t i scałkować wyraz po wyrazie w tym samym przedziale
(zamiana sumy na całkowanie), co w końcowym efekcie daje wynik:
t0 +T
1
an = x(t)cos(n�t)dt  współczynniki widma parzystego
+"
T
t0
Wykonując podobną operację dla sinusa, tzn. mnożąc przez sin n�t i całku-
jąc otrzymujemy:
t0 +T
1
bn = x(t)sin(n�t)dt  współczynniki widma nieparzystego
+"
T
t0
Powyższe wzory na an oraz bn jak również wcześniejszy wzór na składową
stałą (a0) nazywamy wzorami Eulera-Fouriera.
Funkcję x(t) możemy również przedstawić stosując funkcje wykładnicze,
a funkcje Eulera pozwalają na przejście między funkcjami trygonometrycznymi i
wykładniczymi. Możemy, więc zapisać szereg wykładniczy (zespolony) Fourie-
ra:
"
jn�t
x(t) = e
"c
n
n=-"
gdzie:
t0 +T
1
jn�t
cn = x(t)e dt
+"
T
t0
40
Komputerowy system pomiarowy
Wykres widma otrzymanego z trygonometrycznego szeregu Fouriera nie
zawiera częstotliwości ujemnych. Widmo otrzymane z szeregu zespolonego
zawiera zarówno częstotliwości dodatnie, jak i ujemne.
Przy T dążącym do nieskończoności sygnał staje się nieokresowy. Oznacza
to, że przedział pomiędzy poszczególnymi składowymi harmonicznymi staje się
nieskończenie mały (dąży do zera); widmo staje się wtedy ciągłe. Widmo ciągłe
opisuje się nie szeregiem a całką Fouriera:
+"
- j�t
x(t) = X ( j�) = x(t)dt
Ć
+"e
-"
oraz przekształcenie odwrotne:
+"
1
j�t
X (t) = x(t) =
Ć
+"e X ( j�)d�
T
-"
gdzie:
x(t)  zadany sygnał,
X(j�)  widmo sygnału x(t).
Powyższe zależności nazywamy transformatą Fouriera oraz odwrotną trans-
formatą Fouriera.
Ze względu na złożoność obliczeniową transformaty Fouriera jak również
jej dyskretnej realizacji (DFT Discrete Fourier Transformation) opracowany
został przez Cooleya oraz Tukeya algorytm FFT polegający na podzieleniu DFT
na 2 takie same problemy o dwa razy mniejszym rozmiarze, a następnie ich zło-
żeniu do rozwiązania całego problemu.
Rys. 14. Widmo amplitudowe sygnału
41
Jarosław Duda
W przykładzie wykorzystany został moduł pozwalający na wykonanie
szybkiej transformaty Fouriera. Nazywa się on  FFT00 i realizuje wersję ampli-
tudową FFT. Pełni on rolę przyrządu zwanego analizatorem widma amplitudo-
wego sygnału. Dzięki niemu możemy stwierdzić, z jakich składowych częstotli-
wościowych składa się dany sygnał (rys. 14) oraz jakie są ich amplitudy.
Inaczej mówiąc sygnał, który na oscyloskopie oglądamy w dziedzinie czasu
(rys. 13) możemy dzięki szybkiej transformacie Fouriera przedstawić w dziedzi-
nie częstotliwości (rys. 14).
Rys. 15. Filtr
Moduł filtra (rys. 15) pozwala natomiast na wycięcie niepożądanych skła-
dowych z sygnału np. szumów.
Mamy możliwość uzyskania filtra dolno- lub górnoprzepustowego. Można
też wyłączyć działanie bloku, wybierając opcję  off . W celu uzyskania filtra
środkowoprzepustowego oraz środkowozaporowego należy zastosować dwa
bloki filtra.
działanie filtra
działanie filtra
dolnoprzepustowego
górnoprzepustowego
a b
Rys. 16. Obszar przepuszczania filtra środkowoprzepustowego: a  wartość odcinania filtra
górnoprzepustowego, b  wartość odcinania filtra dolnoprzepustowego
Poprzez szeregowe połączenie dwóch modułów filtra, z których jeden jest
dolnoprzepustowy, a drugi górnoprzepustowy uzyskujemy filtr środkowoprze-
pustowy. Częstotliwości graniczne musimy ustawić tak, aby powstał obszar
przepuszczania tak jak pokazano na rysunku 16.
42
Komputerowy system pomiarowy
działanie filtra działanie filtra
dolnoprzepustowego
górnoprzepustowego
a b
Rys. 17. Obszar przepuszczania filtra środkowozaporowego: a  wartość odcinania filtra
dolnoprzepustowego, b  wartość odcinania filtra górnoprzepustowego
W celu uzyskania filtra środkowozaporowego należy wprowadzić sygnał
równolegle na bloki filtra dolno- i górnoprzepustowego, a następnie zsumować
tak uzyskane sygnały przy zastosowaniu np. bloku arytmetycznego.
Moduł korelacji  Correlatio00 pozwala na porównywanie sygnałów zada-
wanych na jego wejście. Sygnał wyjściowy z tego modułu może on przyjmować
wartości z przedziału < 1, 1>. Im bliższa 1 wartość wyjściowa z bloku korelacji
tym sygnały są bardziej skorelowane, natomiast czym bliżej wartości  1 to sy-
gnały są skorelowane ale występują w przeciwnej fazie. Kiedy wartość wyj-
ściowa z bloku korelacji jest bliżej 0 to sygnały są nieskorelowane. Działanie
tego elementu możemy zaobserwować zmieniając wartości jednego z sygnałów
w obiekcie  Generator01 , np.: przesunięcie fazowe (Phase shift)  zmieniając
wartość tak, aby wystąpiła różnica między sygnałami w przesunięciu fazowym
np. o 180�, frequency (częstotliwość), amplitudę. Wyniki porównania obserwu-
jemy na wykresie.
Sposób realizacji ćwiczenia
Stanowisko jest wyposażone w komputer wraz z oprogramowaniem
DasyLab oraz kartę pomiarową Advantech PCL 818HG. Ćwiczenie można zre-
alizować z zastosowaniem rzeczywistego generatora sygnałów jak również lo-
gicznego generatora sygnałów DasyLab-a.
Suwaki umieszczone w przykładowym mierniku (rys. 18) pozwalają na
ustawienie wartości amplitudy generowanych sygnałów na początku wykony-
wania ćwiczenia.
Rys. 18. Suwaki pozwalające na zmianę amplitudy sygnałów 0 i 1 modułu Generator00
43
Jarosław Duda
Należy pamiętać, aby w czasie odczytywania wartości z wykresów wyska-
lować odpowiednio ich osie wybierając z menu Axes/X Scale oraz Axes/Y Scale
i podanie odpowiednich wartości. Pomocne w czasie odczytywania wartości jest
wyświetlenie siatki (grid),czyli linii pomocniczych.
Zadania do wykonania przez studenta w czasie ćwiczeń
1. Otworzyć plik  FFT i filtr.dsb .
2. Uruchomić układ pomiarowy.
3. Dobrać wartości sygnałów elementem  sygnały 0,1 obserwując sygnały
wytwarzane przez generator00. W następnych etapach nie zmieniamy
wartości na suwakach.
4. Sprawdzić przebiegi sygnałów z Generatora00 i zmierzyć ich parametry.
5. Odczytać napięcie skuteczne sygnałów sinusoidalnych wytwarzanych
przez generator00.
6. Analizując wykres FFT stwierdzić z jakich składowych częstotliwo-
ściowych składa się sygnał wychodzący z elementu Aritmetic00 oraz
z elementu Filter.
7. Zbudować filtr środkowo-zaporowy oraz środkowo-przepustowy.
8. Zaobserwować działanie zbudowanych w pkt. 7 filtrów w dziedzinie
czasu oraz częstotliwości.
9. Przerysować wykresy częstotliwościowe i przeprowadzić ich analizę.
10. Podczas pracy układu zbadać funkcjonowanie elementu Correlation00
modyfikując parametry jednego z sygnałów wytwarzanego przez Gene-
rator01 (np. częstotliwość, przesunięcie fazowe).
11. Zanotować zaobserwowane zmiany i wyciągnąć wnioski.
12. Zbudować nowy arkusz pomiarowy składający się z generatora, wyświe-
tlenia sygnału w funkcji czasu oraz częstotliwości.
13. Przeanalizować otrzymane wykresy w dziedzinie częstotliwości dla
otrzymywanych z generatora sygnałów: sinusoidalnego, prostokątnego,
pilastego.
Sprawozdanie
Sprawozdanie powinno zawierać wyniki pomiarów oraz wykresy sygnałów
zarówno przed, jak i po wykonaniu na nich operacji (np. filtracji).
Należy też wyjaśnić, jakie operacje wykonane zostały na sygnałach przez
moduły użyte w trakcie ćwiczenia oraz jak wpłynęły one na sygnał.
Literatura
44
Komputerowy system pomiarowy
1. DasyLab User Guide.
2. Informacje o produkcie: http://www.dasylab.net.
3. Izydorczyk J., Płonka G., Tyma G., Teoria sygnałów, Helion, Gliwice 1999.
4. Nawrocki W., Komputerowe Systemy Pomiarowe, Wydaw. Komunikacji
i A
ączności, Warszawa 2002.
5. Nawrocki W., Rozproszone systemy pomiarowe, Wydawnictwa Komunikacji
i A
ączności, Warszawa 2006.
6. Szumielewicz B., Słomski B., Styburski W., Pomiary elektroniczne w techni-
ce, WNT, Warszawa 1982.
7. User s Manual PCL-818HG, Advantech.
45