autora niniejszej pracy, w trakcie których widoczne były odkształcenia spowodowane cyklicznymi zmianami temperatury uzwojeń. W niektórych nowoczesnych maszynach nasycanych metodą VPI przemieszczanie uzwojeń, zwłaszcza części prostej jest utrudnione, bowiem starano się zapewnić maksymalną ich sztywność. Przy braku swobodnych ruchów dylatacyjnych miedzi naprężenia mechaniczne przekroczyły granicę sprężystości miedzi, co w konsekwencji doprowadziło do jej trwałych odkształceń.
Technologia naprawy i konstrukcja stoiana 125MW w starej i nowej wersji
Stoian przed modernizacją
Jak wspomniano wyżej stojan składano na miejscu w maszynowni z trzech sekcji, o masie po 50 ton każda. Po założeniu przekładek stalowych w stykach płyt sekcji i przyspawaniu ustalających kołków walcowych należało silnie dociągnąć wszystkie śruby, tak aby zlikwidować szczelinę w stykach pakietu. Po kilku latach eksploatacji, na podstawie prób wysokoindukcyjnych (indukcji 1T) stwierdzono, że miejsce styku trzech części rdzenia stojana bloku 2 jest źródłem powstawania znacznej temperatury, a co za tym idzie obniża się „czas życia” maszyny.
Powstawanie wysokiej temperatury w/w miejsc jest związane z quasi „stykiem ruchomym” obwodu elektrycznego w rdzeniu z uszkodzoną izolacją segmentowych blach.
Wykryte podczas przeglądów miejsca przegrzania jarzma lub uszkodzenia izolacji głównej były możliwe do naprawy. W tym celu należało:
- wyjąć wirnik ze stojana,
- rozklinować 3x15 szt. żłobków,
- wyjąć cewki górnej i dolnej warstwy z miejsc podziału rdzenia,
- rozłączyć 3 części rdzenia,
- usunąć miejsca zwarte metodą szlifowania i przekładania blach miką naturalną,
- wykonać próbę grzania rdzenia,
- wykonać montaż uzwojeń, próby elektryczne, montaż wirnika i uruchomienie maszyny.
Koszt wyjęcia wirnika, wymiana cewki, montaż wirnika to ok. 300 tys.zł.:
• rozsprzęglenie wirnika generatora, demontaż wirnika, wykonanie podestu; 8 osób x 10 dni po 10 godzin x np. 60,-zł./rbg= 48 tys.zł + 2 tys. (cena podestu) = 50 tys. zł.
• prace przy wymianie cewki z podnoszeniem cewek w strefie poskoku- 15 dni, ok. 200,-tys.zł.
• montaż wirnika, zesprzęglenie z turbiną, próby; 10 dni 50 tys.zł.
Stoian po modernizacji
Po rekonstrukcji stojana, gdzie nie ma już podziałów w rdzeniu i uzwojenie cewkowe zastąpione jest uzwojeniami prętowymi, w przypadku uszkodzeń lokalnych prętów GW (górnej warstwy) uzwojeń należy:
- wyjąć 2 bieguny wirnika, lub jeden biegun i obracać wirnikiem (w zależności od przyjętego czasu naprawy),
- rozklinować jeden żłobek,
- wymienić pręt uzwojenia bez wyjmowania wirnika (170 ton),
- wykonać próby elektryczne i uruchomić maszynę.
Czas ten jest znacznie krótszy: ok. 5 dni, a koszt ok. 30 tys.zł. (wg cen 2008r.)
Widać stąd, że dla maszyny zmodernizowanej ewentualny zakres remontu jest prosty, możliwy do wykonania w krótkim czasie, bowiem nie ma potrzeby wyjmowania wirnika. Również całkowicie eliminuje się możliwość zwarć blach w jarzmie rdzenia, bo trójpodział żelaza czynnego został zlikwidowany.
Fot. 6.3.: Strefa połączeń czołowych i rdzeń stojana
13