7648595320

PKZEGLAD PIŚMIENNICTWA

Inna, nie w pokonaniu przeciwnika, zasługa niniejszej pracy, a leży ona w tein, że droga, jaką obrał Martens, przybliża chwilę rozwiązania spornej kwestyi. Rozchodzi się bowiem przedewszystkiem, rzy Rzym, czy Francya ojczyzną falsyfikatu; jeżeli zaś główne jego źródła: Legenda Sylwestris, Liber Pontificalis i Codex Carolinus niemniej znanemi były we Francyi, jak w Rzymie, to przypuszczałby prawie koniecznie należało , że początku darowizny potrzeba szukać na północy, za czem też inne dane stanowczo przemawiają. Już to los Francyi ówczesnej, że była kuźnią podobnych fałszerstw; zaświadcza je Pseudo-Izydor — jak wykazują najnowsze badania Four-niera w tym przedmiocie — i robota Benedykta Lewity. Świadczy to z drugiej strony o niej pochlebnie , że przed zapadającą nocą następnych stuleci niezwykłym zajaśniała blaskiem kultury i produkcyi literackiej. W czasach, o których mowa, ten północny-zachód Europy w pełnym rozkwicie odrodzenia dziwnie odbija od zalegającego we Włoszech barbarzyństwa.

IŁ. Dr. Fijahk.

Die Universitaten Englands im XVI. Jabrhundert. Yon Zimmermann S. J.

Fryburg. Herder 1889.

Niniejszy zeszyt uzupełniający do Stimmen ans Maria Laach nie stanowi wcale wyczerpującej his tory i angielskich uniwersytetów w okresie oderwania się tego państwa od Kościoła, lecz przedstawia wpływ tego wypadku na istnienie i stanowisko uniwersytetów. Po krótkiem zeszkicowaniu studyów humanistycznych w Anglii, ich dobroczynnych i szkodliwych wpływów, jak również zasług tych wpływów w wiekach średnich, maluje autor trafnie ukazanie się kościelnych humanistów. Potem następuje obraz walki między katolicką prawo-wiernością, a rozpowszechniającą się nową nauką w uniwersytetach od chwili odstępstwa Henryka VIII, oraz opis zrabowania i ujarzmienia przezeń tych wyższych zakładów naukowych. Pod Edwardem VI zwycięstwo protestantów stało się zupełnem. Smutne skutki tych wypadków zostały przedstawione podług najlepszych angielskich źródeł. Dla Oxfordu służyły przedewszystkiem dzieła Antoniego Wood’a, cytaty jednak wskazują, że O. Zimmermann zużytkował także pilnie nowsze monografie. Najlepszy materyał dla Cambridge znalazł on w Mullingerze. Wnioski, z faktów wyciągnięte, mogą być bolesnymi dla ludzi, nie mających z Kościołem nic wspólnego; dla nas jednak