Andrzej Wodecki
Procesy kontroli jakości wdrożenia systemu e-learningowego w naturalny sposób skoncentrowane są wokół kluczowych jego podsystemów'. Generalnie dotyczą one trzech obszarów: wytwarzania kursów, procesu nauczania, obsługi studenta.
Poniżej zostaną zarysowane podstawowe metody stosowane w PUW do kontroli jakości w tych obszarach, a także, co z pewnością ciekawsze, problemy, na które napotkano oraz sposoby ich rozwiązania. Ograniczono się przy tym do problemów specyficznych dla e-learningu, pomijając problemy organizacyjne, konflikty międzyludzkie itp., występujące w większości projektów i organizacji.
Projekt wytworzenia kursu powinien być odpowiednio zaplanowany, zarządzany i kontrolowany. Przed jego uruchomieniem należy, w miarę możliwości, precyzyjnie zaplanować standard wykonania, dedykowane zasoby oraz terminy realizacji (są one ze sobą powiązane w tzw. trójkącie projektu). W efekcie pojęcie jakości dotyczy nie tylko końcowego kształtu projektu (zgodności z planowanym standardem wykonania), ale również terminu jego zakończenia i zmieszczenia się w budżecie. Jest to bardzo istotne - niezrozumienie tego faktu, zwłaszcza postrzeganie jakości jedynie w kategoriach standardu wykonania, jest przyczyną wielu nieporozumień oraz trudnych do przewidzenia konsekwencji. Z tego względu należy dołożyć szczególnych starań do prawidłowego zarządzania ryzykiem oraz jakością w projekcie przygotowania kursu e-learningowego.
Proces wytwarzania kursów powinien być ściśle związany ze stosowaną metodyką kształcenia. W PUW wygląda to następująco (w dużym skrócie):
Rok akademicki podzielony jest na 2 semestry, podczas których nauka odbywa się w dwóch ośmiotygodniowych półsemestrach;
Podczas jednego półsemestru studenci realizują średnio 3 przedmioty, z których każdy odpowiada kursowi semestralnemu. W efekcie studenci uczą się mniejszej liczby przedmiotów równolegle (po 3 w półsemestrze), za to dwa razy intensywniej (materiał jest realizowany w 8 tygodni, a nie w semestr);
Studenci uczą się w grupach średnio 15-20 osobowych pod opieką nauczyciela; Nauka polega na realizacji tygodniowych zadań, które często składają się na jeden duży projekt. Studenci pracują indywidualnie lub w kilkuosobowych podgrupach;
Rola nauczyciela sprowadza się do motywowania studentów, oceny prac cząstkowych, wystawienia oceny końcowej oraz do udzielania odpowiedzi na pytania merytoryczne.
W PUW przygotowano już ponad 100 kursów z różnych dziedzin. Na standardowy kurs składają się:
1. opracowane wspólnie z autorem kursu (ekspertem z danej dziedziny):
a. projekt, zadania i szczegółowe polecenia,
b. odpowiadające im treści podręcznika (ściśle skorelowane z zadaniami);
' Zagadnienia te podejmuje referat J.M. Mischke, A. Wodeckiego, A.K. Stanisławskiej pt. E-nauczanie: pragmatyka projektu i jakość kształcenia, przedstawiony na Konferencji Rozwój e-edukacji w ekonomicznym szkolnictwie wyższym w Katowicach, 18 listopada 2004 i znajdujący się również w niniejszej publikacji.