426 PRZEGLĄD PIŚ MIEŃ NICTWA.
rodnicze 876, historya 842, studya nad starożytnością i dawnymi językami 588, filozofia 156, literatura piękna 1423.
Wiochy wskazują w tym samym czasie 10.863 dziel. Zaznaczając w tak ogromnej liczbie niektóre tylko utwory, wybieramy te, które mają większą wartość, pomijając milczeniem wszystkie dzieła mniejszego znaczenia, lub tendencyjnie złe i niemoralne.
L Teologia.
Wielki Kirchenlexicon Wetzer^a i Welt;a w obec dzisiejszego stanu egzegetycznej i historycznej wiedzy, stal się już od dawna niedostatecznym. Kardynał Hergenroetlier, gdy byl jeszcze profesorem w Wiirzburgu, przedsięwziął zatem nowe wydanie tego dzieła. Zamianowany jednak kardynałem, oddawać się nie mógł dalej rozpoczętej pracy, która przeszła w ręce zasłużonego profesora Dr. Kaulena. Kirchenlexicon doszedł już do litery J. Treść ostatnich artykułów (zesz. 63) stanowią: Jezuici, Jezus, Joanna d’Arc, Joanna Papieżyna, Jan Chrzciciel. Drugiem znakomitem wydawnictwem teologicznem jest Theologische Bibliothek, wydawana w Fryburgu u Herdera. Wielka historya Kościoła (Kirchengeschichte) kardynała Hergenroetlier a tworzy pewną częśc tego dzieła (3 tomy)
Thalhofera
inne utworzy w skład jego wchodzące np. Giehra
wkrótce osobno wymienimy. Obok powyższego wydawnictwa istnieje jeszcze podobne Wissenschaftliche Hausbibliothek (Schoeningh w Paderbornie). Herder ma głównie na oku prawdziwych uczonych, Schoeningh zastosowuje się do wymagań szerszych kół czytelników. Biblioteka jego zawiera dwie serye, których pierwszą częśc stanowią teologiczne podręczniki, drugą zaś utwory treści rozmaitej. Jestto więc dzieło pozwalające niespecyalistom oryentowac się w tym przedmiocie, dla uczących się teologii stanowi ono krótki zbiór najpotrzebniejszych wiadomości. Pierwszy tom, który wyszedł już z pod pióra profesora Schella i dwa następne, zawierać mają zasady dogmatyki. Dalej jest zapowiedzianą historya Kościoła przez profesora Schustera z Gracu, w 3 tomach. Arkusz tego dzieła kosztuje tylko od 10 do 12 fenigów; cena całego tomu złożonego z 450 stronic wynosi 3 marki; tak zatem z wszelkiego punktu widzenia nie trudno sobie wytłumaczyć, dla czego wydawnictwo to tak niezmierne już dziś zyskało sobie uznanie.