3132015030

i nauki, a jednocześnie zaznaczy obecność Lublina w europejskiej sieci obserwatoriów. Do O BADANIACH KULTURY W LUBLINIE    j_eg₀ zadań będzie należało tn.in. monitorowanie i ewaluacja realizacji programu 2016,

a po roku 2016 ocena znaczenia ESK dla rozwoju miasta. Szczególną uwagę Obserwatorium przywiązywać będzie do nowoczesnych, efektywnych i transparentnych modeli zarządzania kulturą - ich poznawania i upowszechniania. Ponadto będzie sporządzać roczne raporty o stanie kultury w mieście i regionie, wesprze tworzenie miejskiej i regionalnej strategii rozwoju kultury oraz strategie instytucji kultury. Realizować będzie własne programy badawcze, publikować książki i analizy itd. W rezultacie stanie się ośrodkiem opiniotwórczym, strategicznym współtwórcą rozwoju miasta, wykraczającym oddziaływaniem także poza Lublin i region, wzmacniając wymianę kulturową między wschodem i zachodem Europy?

Dotychczasowe badania kultury prowadzone w formie „obserwatoriów” w Polsce i w Europie przyczyniły się do wymiernych zmian w wielu zakresach funkcjonowania kultury. Dzięki nim, tak jak w przypadku instytucji węgierskich czy hiszpańskich, udało się wskazać na wiele problemów strukturalnych związanych z finansowaniem, planowaniem i ewaluacją działań kulturalnych. Wyniki ich pracy dobitnie ukazały braki w zakresie profesjonalnego planowania polityk kulturalnych i ich wdrażania, uspołeczniania kultury. Obnażyły także fasadowość związków pomiędzy instytucjonalnym światem kultury a jego zewnętrznymi partnerami instytucjonalnymi i społecznymi. Taka formuła badawcza okazała się także ciekawa dla świata akademickiego, który, prowadząc badania jakościowe i ilościowe, jeszcze bardziej dostrzegł złożoność współczesnej kultury i doprecyzował stawiane wobec kultury hipotezy, pojęcia i paradygmaty badawcze.-¹

MYŚLENIE STRATEGICZNE

Z przeprowadzonych w ramach niniejszych, „obserwatoryjnych”, badań lubelskiej kultury wynika, że Lublin ani nie dysponuje właściwymi rozwiązaniami strategicznymi w obszarze kultury, ani nie realizuje systemowo we właściwym zakresie zewnętrznych, „zlecanych” polityk kulturalnych. Brak ten dotyczy zarówno samodzielnego definiowania zasad, priorytetów, narzędzi i perspektyw finansowych do jej realizacji, jak i wdrażania i adaptacji analogicznych elementów konstruowanych na poziomie krajowym i europejskim. Tak opisany stan rzeczy sprawia, że podejmowane w mieście (w ramach programów badanych przez nas instytucji i organizacji) działania kulturalne planowane są przede wszystkim doraźnie lub na zasadzie tradycji, cykliczności ich trwania. Podmioty działające w kulturze mają ograniczone możliwości świadomego i pragmatycznego wpisywania się z podejmowanymi przez siebie działaniami i planami w jasny, stabilny i rzeczowy kontekst strukturalny, który gwarantowałby niezmienność zasad prowadzenia lokalnej polityki kulturalnej. Miasto nie wyznacza swoim instytucjom priorytetów działania, nie wytycza strategicznych zadań do realizacji, nie definiuje problemów i nie zabezpiecza systemowego wsparcia przy ich realizacji. Ten sposób działania powielają miejskie instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe. Wszystkie one działają głównie w duchu „tymczasowości” i podejmują działania doraźne.

Taki stan rzeczy jest jedną z niezaprzeczalnych wad lubelskiej kultury i stał się przedmiotem dokonującej się na przestrzeni ostatnich lat wielokrotnej krytyki. Dla przykładu, przy okazji udziału we wspomnianym już konkursie o tytuł ESK 2016 pojawiło się kilka konstruktywnych diagnoz i zaleceń na ten temat. Szczególnie ważne są w tym zakresie głosy zewnętrznych ekspertów pozyskanych przez Lublin do współpracy: Dragana Klaica, Rosę Fenton i Franęois Matarasso. We wspólnej opinii Klaica i Fenton jednym z największych braków lubelskiej kultury był brak myślenia długofalowego, nastawionego na osiąganie konkretnych, wymiernych efektów na drodze realizacji założonych zrębów polityki kulturalnej oraz brak „recenzji” tych działań z różnych stron - w postaci interpretacji reakcji publiczności, w formie analiz naukowych realizowanych przez postulowane przez nich lubelskie obserwatorium kultury.

3    Aplikacja finałowa „Lublin. ESK 2016", Lublin 2011. Online: htlp://kultura.lublin.eu/pi/17773_l.pdf.

4    Więcej na temat działalności obserwatoriów kultury w Polsce i krajach Europy - Online: www. obserwatoriumkultury.pl.