Wprowadzenie
Praca ta jest próbą omówienia ustnej interpretacji utworów literackich (orał interpretation of literaturę) jako metody będącej skutecznym sposobem studiowania literatury oraz rozbudzenia aktywności studentów w procesie nauczania literatury. Charlotte I. Lee w książce OraI Interpretation określa tę metodę jako „sztukę przekazywania słuchaczom utworu literackiego w jego intelektualnej, emocjonalnej i estetycznej całości głosem i ciałem interpretatora.”1 Przekaz ten poprzedza zapoznanie studentów z zasadami wyboru, analizy i oceny utworu literackiego, oraz dokładne przygotowanie interpretacji. Judy E. Yordon w książce Roles in Interpretation stwierdza, że interpretacja ustna tekstu jest twórczym procesem studiowania literatury oraz dzieleniem się tą wiedzą ze słuchaczami2. Todd V. Lewis natomiast definiuje ją jako sztukę przedstawiania literatury tak, aby analiza tekstu i umiejętny przekaz intencji autora wzbudziły w słuchaczach wartościową reakcję.3 Teri i Michael Gamble podkreślają, że w tej metodzie interpretator przywraca życie słowom autora, napełnia energią każdą stronę wybranego tekstu4. Z kolei Mark Cole określa ją jako odkrywanie indywidualnej myśli, serca i duszy autora tekstu przy równoczesnym odkrywaniu ich w sobie, a następnie poprzez głośne czytanie używając głosu, ciała oraz intuicji analitycznych przekazywanie przeżycia literackiego słuchaczom.5
Ustna interpretacja tekstów literackich kształtuje w studentach wiele umiejętności, m.in. wyboru tekstu literackiego, znajdowania wiadomości o autorze, określania tła historycznego, rozpoznawania gatunku utworu, przeprowadzania szczegółowej analizy tekstu, wybierania fragmentów z całości tekstu, skracania, adaptowania (wartościowanie, analiza, porównanie), przygotowania ustnego wprowadzenia do interpretacji, zastosowania technik werbalnych i niewerbalnych do efektywnego przekazania tekstu literackiego, analizowania i oceniania swojej interpretacji i interpretacji innych. Metoda ta zmusza studentów do sięgnięcia po informację na temat autora tekstu, okresu literackiego i gatunków literackich, odwoływania się do historii literatury, korzystania ze
3
Ch. I. L e e. Orał Interpretation, Riverside Press. Cambridge. Mass.. 1952, s. 4.
Tłum. T. P y z i k, w: „Literatura w edukacji”, w: T. P y z i k, red., Literatura w kształceniu i wychowaniu. Z teorii i praktyki. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, 1997. s.14.
J. Yordon, Roles in Interpretation, McGraw-Hill College. Boston, 1999, s. 14.
T. V. L e w i s, Communicating Literaturę: An Introduction to Orał Interpretation, Kendall-Hunt, Dubuąue. Iowa, 2001, s. 1-22.
T. G amb 1 e, M. G a mb 1 e, Literaturę Alive!. McGraw-Hill College. Boston. 1994. s. 3.
M. C o 1 e. Orał Interpretation of Literaturę. Fali 2002. Program kursu ustnej interpretacji. Tiyb dostępu: www.oswego.edu/~mcole. Data dostępu: 26 marca 2003 r.