3184152888

538 E. DAHLIG [12]

jednak na odmienne właściwości enzymu w tkankach nowotworowych. Stwierdzono, że częściowo oczyszczony enzym z szybko rosnącego wątro-biaka Morrisa 3924 A wykazuje hiperboliczną krzywą zależności szybkości reakcji od stężenia substratu (PEP), podobnie jak enzym z mięśni. W porównaniu z kinazą pirogronianową z wątroby i mięśni, enzym z nowotworu cechuje niestabilność i inna ruchliwość elektroforetyczna. Nie wiadomo jednak, czy jest to nowa forma enzymu, czy też forma M₂ wątrobowa (122).

Ostatnio wykryto dwie formy (L i M) kinazy pirogronianowej w wątro-biaku indukowanym N-nitrozodwuetyloaminą. Forma M wykazuje właściwości kinetyczne identyczne z właściwościami formy M₂ z wątroby. Natomiast forma L z nowotworu znacznie różni się kinetycznie od głównej formy wątrobowej. Tak więc, sigmoidalna krzywa zależności szybkości reakcji od stężenia substratu (PEP) nie przekształca się w hiperbolę pod wpływem wzrastających stężeń homotropowego efektora (PEP). Kinetyka reakcji nie zmienia się również w obecności FDP. ATP, w przeciwieństwie do alaniny, nie hamuje aktywności formy L z wątrobiaka (123). Identyfikacja tej interesującej formy, dokładne określenie metabolicznego znaczenia jej złożonych właściwości kinetycznych wymaga niewątpliwie dalszych badań.

W szybko rosnącym wątrobiaku Novikoffa Criss (125) stosując frakcjonowanie izoelektryczne znalazł formę o pi = 7,28, nie występującą ani w mięśniu, ani w wątrobie płodowej szczura. Jednak wyniki tego autora nie zostały potwierdzone (98, 101, 125, 126). Zakwestionowano ponadto identyczność formy M₂ z wątrobiaków z formą charakterystyczną dla wątroby płodowej, porównując enzym z pierwotnego raka wątroby i wątroby płodowej człowieka. Ustalono, że kinazę pirogronianową z nowotworu charakteryzuje krzywa niehiperboliczna zależności szybkości reakcji od stężenia PEP (współczynnik Hilla = 0,8), natomiast enzym z wątroby płodowej— krzywa hiperboliczną (127). Zarówno enzym płodowy, jak i nowotworowy mają jednak znacznie wyższe powinowactwa do PEP (K_m = 0,16 i 0,1 ImM) w porównaniu z formą L (K_m = 0,75mM) (127).

IV. Fosfofruktokinaza

Donoszono o występowaniu jednej (128), dwóch (129) lub nawet pięciu (130) form molekularnych fosfofruktokinazy (E.C. 2.7.1.11) w wątrobie szczura. Stosując elektroforezę na paskach z acetylocelulozy wykazano zmiany rodzaju form molekularnych zależne od stopnia zróżnicowania wątrobiaka tj. zanik typowej formy wątrobowej (IV) w miarę postępującego odróżnicowania wraz z pojawieniem się form charakterystycznych dla mózgu (II), a także nerki, śledziony i erytrocytów (I, III) (128, 131). Inni autorzy nie stwierdzili różnic w formach molekularnych fosfofruktokinazy z wątrobiaków o różnej szybkości wzrostu (132). Ponadto wykazano identyczność dwóch form molekularnych fosfofruktokinazy z szybko rosnącego wątrobiaka 3924 A i wątroby szczura. Podstawę stanowiły wyniki badań