jąc do tego celu metody syntetyczne lub analityczno-punktowe. Zasadnicza różnica między metodami syntetycznymi a analitycznymi sprowadza się do tego, że stosując metody syntetyczne dokonuje się całościowej oceny stopnia trudności pracy. Natomiast zastosowanie metod analitycznych zakłada wieloaspektową ocenę do której dochodzi się poprzez szczegółowe poznanie wymagań oraz warunków związanych z wykonywaniem poszczególnych prac a następnie ich punktowe wartościowanie ze względu na cały szereg kryteriów oceny.
Najbardziej rozpowszechnionymi metodami w grupie metod syntetycznych jest: metoda rangowania zwana również metodą rankingową oraz metoda klasyfikacyjna. Metoda rankingowa polega na porównywaniu znaczenia różnych stanowisk z punktu widzenia organizacji. Na tej podstawie sporządza się listę rankingową stanowisk - od najważniejszych, najbardziej odpowiedzialnych, kluczowych do szeregowych najmniej ważnych. Metoda rankingowa ma tę zaletę, że jest prosta nie pochłania zbyt wiele czasu a więc koszty z nią związane są niewielkie. W dużych organizacjach nie nadaje się jednak do zastosowania, ze względu na dużą liczbę stanowisk pracy.
Kolejną metodą jest metoda klasyfikacji, która polega na zgrupowaniu poszczególnych stanowisk pracy w klasy (kategorie) według faktycznego zakresu zadań i wymaganych umiejętności na każdym stanowisku.
Proces wartościowania pracy z wykorzystaniem tej metody polega na:
1) ustaleniu liczby klas (klasa najczęściej odpowiada kategorii zaszeregowania). W zależności od wielkości firmy może być 7-10-15 klas,
2) scharakteryzowaniu poszczególnych klas, tj. określeniu stopnia trudności, odpowiedzialności, uciążliwości,
3) komisyjnym kwalifikowaniu (przy nieparzystym składzie komisji) stanowisk do poszczególnych klas.
Metoda kwalifikacyjna jest dość prosta w stosowaniu. Może być wykorzystywana zarówno w firmach małych, jak i większych. Potwierdzają to również doświadczenia praktyczne, które wskazują że w ostatnich latach metoda ta jest często stosowana.
Jednak zdecydowanie większe zastosowanie niż metody syntetyczne mają metody analityczne. Do grupy metod analitycznych zalicza się metodę UMEWAP -95 i UMEWAP -2000.
Metoda UMEWAP - 95 |
Metoda UMEWAP - 2000 | ||
Kryteria |
Punkty |
punkty | |
ZŁOŻONOŚĆ PRACY |
ZŁOŻONOŚĆ PRACY | ||
1. Wykształcenie zawodowe |
60 |
1. Wykształcenie zawodowe |
60 |
2. Doświadczenie zawodowe |
35 |
2. Doświadczenie zawodowe |
35 |
3. Innowacyjność, twórczość |
25 |
3. Innowacyjność, twórczość |
25 |
4. Zręczność |
20 |
4. Zręczność |
20 |
5. Współdziałanie |
20 | ||
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA: |
ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA: | ||
1. Przebieg i skutki pracy |
35 |
1. Przebieg i skutki pracy |
30 |
2. Decyzje |
35 |
2. Decyzje |
30 |
3. Środki i przedmioty pracy |
25 |
3. Finanse oraz środki i przedmioty pracy |
25 |
4. Bezpieczeństwo innych osób |
25 |
4. Bezpieczeństwo innych osób |
25 |
5. Kontakty zewnętrzne |
20 |
5. Kierowanie |
40 |