3329133016

Większość ludności żyjącej na pograniczu nędzy rekrutowało się spośród małorolnych chłopów i bezrobotnych, których można było spotkać zarówno na wsi jak i w mieście. Bezrobocie miejskie polegało na braku pracy najemnej w zakładach przemysłowych.

Bezrobocie występujące na wsi było dwojakiego rodzaju. Pierwszy z nich zbliżony był charakterem do bezrobocia miejskiego i polegał na braku pracy dla tych bezrolnych i małorolnych, których podstawą była praca najemna w większych zakładach rolnych. Drugi rodzaj był specyficzny wyłącznie dla stosunków wiejskich.

Polegał on na niedostatecznym wyzyskaniu zdolności roboczej właściciela gospodarstwa rolnego i jego rodziny. Czesław Klamer pisze, że obliczenia wskazują, iż zdolność robocza wykorzystana była w zatrudnieniu we własnym gospodarstwie zaledwie w dwudziestu procentach. Pozostawała więc ogromna ilość czasu niewykorzystanego, który przy sprzyjających okolicznościach pozwalałby właścicielowi na wykonywanie zarobkowania ubocznego i osiągnięcie dodatkowych korzyści materialnych, niezależnie od dochodu gospodarstwa, gdyby takie możliwości istniały.

Aby przemysł rozwijał się prawidłowo, potrzebne były surowce, siła robocza, kapitały i rynki zbytu¹. Polski przemysł dysponował tylko dostateczną ilością siły roboczej. Bazował na surowcach importowanych, za wyjątkiem węgla. Najbardziej brakowało jednak kapitału, a czynione zabiegi o pożyczki zagraniczne tylko w minimalnym stopniu ratowały sytuację. Biedna wieś i niskie płace ludności powodowały małą chłonność rynku wewnętrznego, a możliwości eksportowe były mocno ograniczone ze względu na zbyt silną konkurencję krajów wysoko uprzemysłowionych².

W literaturze okresu międzywojennego, traktującej o bezrobociu, doszukiwano się jego przyczyn w najróżniejszych zjawiskach gospodarczych, społecznych niezależnych od przedsiębiorców. Za jedną

Z. Kołodziejski, Z zagadnień bezrobocia. Warszawa 1938.

B. Balukiewicz. Stan rynku pracy. Statystyka pracy, Warszawa 1928. - 7 -Strona 7 z 104Utworzony przez Konrad Kamiński