Aby stwierdzić, który układ i w jakim stopniu będzie niszczony, należy równoległym do powierzchni tkaniny płaszczyznom nadać funkcję ścieracza. Rodzaj powierzchni oporu można określić na podstawie analizy powierzchni tkaniny. Na przykład układa się próbkę tkaniny na płaszczyźnie i przetacza po jej drugiej, wolnej powierzchni wałek cylindryczny o odpowiedniej masie, zanurzony uprzednio w barwniku o kolorze kontrastującym z kolorem nitek (rys. 4).
Rys. 4. Określanie rodzaju powierzchni oporu tkaniny
Jeżeli taką próbkę umieści się następnie pod mikroskopem, to można ocenić widoczną w polu jego widzenia liczbę zabarwionych pokryć osnowowych i0 i wątkowych iw. Jeżeli i0 > iw, to powierzchnia oporu jest jednoukładowa, osnowowa; jeżeli iQ = iw, to powierzchnia oporu jest dwuukładowa, osnowowo-wątkowa; jeżeli iG < iw , to powierzchnia oporu jest jednoukładowa, wątkowa. Układ, który tworzy powierzchnię oporu decyduje równocześnie o grubości tkaniny G. Analizując przypadki przedstawione na rysunku 2 łatwo wykazać, że
G = dV+Kp (fi)
gdzie indeks op oznacza parametry układu, który tworzy powierzchnię oporu. Układ ten określa się za pomocą omówionej już metody, albo przez porównanie sum strzałek ugięcia i średnic poszczególnych układów nitek (Tabela 3).
Tablica 3. Rodzaje powierzchni oporu
Przypadek |
Powierzchnia oporu |
Grubość tkaniny |
d0 + hQ > dw + hw dQ +ha =dw +hw d0+h0 < dw + hw |
jednoukładowa - osnowowa dwuukładowa - osnowowo-wątkowa jednoukładowa - wątkowa |
G = da+ ha G = d0 +h0 = dw +hw G = dw +hw |
18