3220342767

LABORATORIUM PKM

Temat: Pomiar strat mocy w śrubowych mechanizmach podnoszenia

1 WPROWADZENIE

Mechanizm śrubowy, to cierno - kształtowa zdolność przenoszenia obciążeń przez powierzchnię gwintu, którego zadaniem jest ruchowe kojarzenie dwu głównych elementów: śrub i nakrętek przy równoczesnej zamianie ruchu obrotowego na postępowo - zwrotny.

Gwint tworzony jest poprzez wykonanie na walcowej bądź stożkowej powierzchni elementu jednego lub kilku śrubowych rowków lub wgłębień o określonym zarysie i skoku. Linia śrubowa to krzywa przestrzenna, która jest opisana na pobocznicy walca poprzez punkt poruszający się ruchem jednostajnym wzdłuż osi walca, przy stałej jego prędkości obrotowej. Linię śrubową walcową (rys. 1) można uzyskać poprzez nawinięcie na walec o średnicy D równi pochyłej o długości podstawy n*D i wysokości równej skokowi gwintu h.

Rys. 1. Linia śrubowa utworzona w wyniku nawinięcia równi pochyłej na walec.

Kąt wzniosu linii śrubowej oblicza się z zależności [2]:

Zarysem gwintu nazywa się kształt występu (lub rowka - w gwintach wewnętrznych) tworzącego powierzchnię gwintową leżącego w płaszczyźnie przechodzącej przez oś gwintu. W gwintach zewnętrznych zarys jest tworzony przez grzbiety gwintu, a w gwintach wewnętrznych przez bruzdy gwintu. Skok gwintu h można na podstawie powyższych wiadomości jednoznacznie zdefiniować jako odległość między identycznie położonymi punktami zarysu tego samego zwoju gwintu, mierzoną równolegle do jego osi. Oczywiście skok gwintu jest identyczny ze skokiem linii śrubowej, która go tworzy.

Krotność gwintu jest to ilość początków linii śrubowej gwintu w dowolnym przekroju prostopadłym do osi śruby lub nakrętki. Gwint pojedynczy (jednokrotny) zwykły powstaje przez nawinięcie na walec po linii śrubowej grzbietu pojedynczego. Gwinty wielokrotne powstają poprzez jednoczesne nawinięcie po linii śrubowej kilku grzbietów. Skok gwintu pojedynczego jest równy podziałce gwintu (h = p)\ w gwincie wielokrotnym na jeden skok przypada kilka podziałek (wtedy h = z*p).

Podziałka gwintu p jest to odległość między identycznie położonymi punktami sąsiednich grzbietów (bruzd) gwintu, mierzona równolegle do jego osi.

Zależnie od zarysu można rozróżnić gwinty:

-    metryczny (M)— walcowy trójkątny o kącie zarysu 60°;

-    calowy (Whitwortha) (BSW) - trójkątny walcowy o kącie zarysu 55°;

-    rurowy calowy - trójkątny walcowy (G) lub stożkowy (R) o kącie zarysu 55° lub 60° (gwint Briggsa) (NPT);

-    gwint trapezowy symetryczny (Tr) o kącie zarysu 30°, stosowany głównie w połączeniach ruchowych o

zmiennym kierunku obciążenia;

-    gwint trapezowy niesymetryczny (S)- o kącie zarysu 33°, stosowany w połączeniach ruchowych obciążonych jednokierunkowo;

-    gwint okrągły (Rd) - walcowy.

Instrukcja do zajęć laboratoryjnych 3