3220343252

w pokojowej koegzystencji ludzi. Kapitalizm więc najbardziej sprzyja pokojowi, socjalizm zaś wojnie. Jego siła argumentów brała się z tego jak rozumiał on naukę ekonomii, „właściwe podejście do problemów ekonomicznych musi rozpocząć się od badania aktów wyboru; ekonomia staje się częścią - jak dotąd najbardziej rozwiniętą -uniwersalnej nauki, jaką jest prakseologia”³². To właśnie prakseologia - czyli nauka o ludzkim działaniu, a także czas i związana z działaniem niepewność były dla Misesa głównym przedmiotem badań ekonomisty. Krytykował przy tym zamiłowanie niektórych ekonomistów do wszelkiego rodzaju wykresów, wzorów i tabelek. Ludzkiego działanie nie należy badać jedynie metodami matematycznymi i logiką będącą następstwem historii gospodarczej, gdyż ludzie w swoich działaniach kierują się różnorodnymi czynnikami, których nie sposób zawrzeć we wzorze i wykresie matematycznym. Ekonomia w rozumieniu Misesa to system jednolity i kompletny. Nie można rozpatrywać jej tylko pod względem jakiegoś określonego elementu, gdyż każde działanie pociąga za sobą konsekwencję dla całego systemu. Ekonomia w końcu, nie odpowie nam na pytanie, co jest moralne a co niemoralne, „...ekonomia jest nauką teoretyczną i powstrzymuje się od sądów wartościujących. Jej zadaniem nie jest wskazywanie ludziom, do jakich celów powinni dążyć. Jest to nauka o tym, jakich środków należy użyć, żeby osiągnąć obrane cele, a nie o tym, jakie cele sobie wyznaczać. Podstawowe decyzje, ocena i wybór celów znajdują się poza zakresem badań nauki. Nauka nigdy nie mówi człowiekowi, jak powinien postępować, wskazuje mu tylko, co musi zrobić, jeśli chce osiągnąć określony cel”³³.

Ludwig von Mises podczas swojej kariery naukowej napisał ponad 150 artykułów i ponad 20 książek wydanych w wielu językach.

Jego najdonioślnejsze dzieła to:

1. „Teorie des Geldes und der Umlaufsmittel” (tłum, „Teoria pieniądza i kredytu”), pierwsze wydanie w 1912 roku - w tej książce wyłożył swoją teorię pieniądza, powiązał go z rynkiem i działającym na nim mechanizmami popytu i podaży. Omówił także cykle koniunkturalne będące następstwem inflacji monetarnej, powodowanej przez złą politykę rządów kreujących ekspansje kredytową i podaż pustego pieniądza. Gospodarka, od sztucznie wykreowanego boomu gospodarczego, przechodzi w końcu do stanu gwałtownego załamania. Praca ta rozsławiła Misesa na całą Europę, spotkała się

³²    L. von Mises, Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, Warszawa 2007, s. 3.

³³    Ibidem, s. 8.

19