357503239

3. MIĘDZYNARODOWA ORGANIZACJA PRACY

Polska ratyfikowała trzy konwencje Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące handlu ludźmi do pracy przymusowej.

Pierwsza to Konwencja Nr 29 MOP dotycząca pracy przymusowej lub obowiązkowej, przyjęta w Genewie dnia 28 czerwca 1930 r., ratyfikowana przez Polskę 28 listopada 1958 r. (Dz. U. z 1959 r., Nr 20, poz. 122), która zawiera definicję pracy przymusowej oznaczającej „wszelką pracą lub usługi wymagane od jakiejś osoby, pod groźbą jakiejkolwiek kary, i do których dana osoba nie zgłosiła się dobrowolnie” (art. 2 ust. 1); druga to Konwencja Nr 105 MOP o zniesieniu pracy przymusowej, przyjęta w Genewie dnia 25 czerwca 1959 r., ratyfikowana przez Polskę 3 czerwca 1959 r. (Dz. U. z 1959 r., Nr 39, poz. 240). Polska zobowiązała się znieść pracę przymusową lub obowiązkową i nie korzystać z niej m.in. jako ze środka nacisku lub wychowania politycznego, środka dyscypliny pracy czy kary za udział w strajkach.

Istotne zalecenia zawiera także trzeci dokument ratyfikowany przez Polskę, a mianowicie Konwencja Nr 182 MOP dotycząca zakazu i natychmiastowych działań na rzecz eliminowania najgorszych form pracy dzieci, przyjęta w Genewie dnia 17 czerwca 1999 r., ratyfikowana przez Polskę 1 marca 2004 r. (Dz. U. z 2004 r., Nr 139, poz. 1474).

Konwencja, uznając ubóstwo za główny czynnik podejmowania pracy przez dzieci i podkreślając konieczność zapewnienia przez państwo dostępu do bezpłatnego kształcenia podstawowego, zdefiniowała w art. 3 pojęcie „najgorszych form pracy dzieci”, zaliczając do nich:

,,a) wszystkie formy niewolnictwa lub praktyk podobnych do niewolnictwa, takich jak sprzedaż i handel dziećmi, niewolnictwo za długi i pańszczyzna lub praca przymusowa albo obowiązkowa, w tym przymusowe lub obowiązkowe rekrutowanie dzieci do udziału w konflikcie zbrojnym.

b)    korzystanie, angażowanie lub proponowanie dziecka do prostytucji, produkcji pornografii lub przedstawień pornograficznych.

c)    korzystanie, angażowanie lub proponowanie dziecka do nielegalnych działalności, w szczególności do produkcji i handlu narkotyków, jak to określają stosowne traktaty międzynarodowe,

d)    prace, która ze względu na swój charakter lub okoliczności, w których jest prowadzona,

może zagrażać zdrowiu, bezpieczeństwu lub moralności dzieci”._

Dodatkowo, Konwencja nakazuje państwom określenie rodzajów pracy zagrażających zdrowiu, bezpieczeństwu i moralności dzieci z uwzględnieniem standardów międzynarodowych w tym zakresie, zwłaszcza ujętych w Zaleceniu Nr 190 z 87 sesji z 1999 r. dotyczącego zakazu i natychmiastowej eliminacji najgorszych form pracy dzieci.¹²

¹² Ust. 3 i 4. Zalecenia MOP Nr 190 z 1999 r. wskazuje, że podczas określania rodzajów pracy oraz stwierdzania, gdzie ona występuje, należy zwrócić uwagę m.in. na ..pracą, która naraża dzieci na szkody fizyczne, psychologiczne lub seksualne” oraz „pracę w szczególnie trudnych warunkach, takich jak długi czas pracy lub praca nocna albo praca, podczas której dziecko jest bez uzasadnienia ograniczone do pomieszczeń pracodawcy'. Wśród środków zaradczych Zalecenie przewiduje zwłaszcza „specjalną kontrolą przedsiębiorstw, które korzystają z najgorszych form pracy dzieci, a w przypadkach stałego naruszania (nakazuje) rozwaZyć czasowe lub stale cofnięcie pozwoleń na działanie” (ust. 14). Zalecenie Nr 190 uzupełnia postanowienia Konwencji dotyczącej najgorszych fonu pracy dzieci z 1999 r. i powinno być stosowane wraz z jej postanowieniami.

19