Ekonomia pracy jest integralną częścią ekonomii, wnoszącą do niej opis różnorodnych, specyficznych zagadnień rynku pracy przy wykorzystaniu ogólnej wiedzy i metody ekonomicznej. Wyodrębniła się z ogólnej ekonomii głównego nurtu na początku lat 80. XX wieku. Chronologicznie nie są to czasy aż tak odległe, ale w istocie - z punktu widzenia jej rozwoju - to cała epoka. Ekonomia pracy pojawiła się jako wyspecjalizowana część wiedzy ekonomicznej w odpowiedzi na zmiany gospodarcze i społeczne, których wyjaśnienie w ramach ogólnie stosowanych modeli ekonomicznych przestało być zadowalające. Najogólniej można powiedzieć, że była to odpowiedź na fundamentalne zmiany gospodarcze, które rozpoczęły się w latach 70. po kryzysach naftowych. Świat stał się jakościowo różny od tego, który lepiej lub gorzej mogły opisywać wcześniej stworzone teorie i modele. Jak się okazało, to właśnie rynki pracy zareagowały na te zmiany szczególnie mocno i nie można było już dłużej traktować ich po prostu tak jak każdego innego rynku.
We wcześniejszych dziesięcioleciach problematyka pracy nie była głównym przedmiotem zainteresowania ekonomistów. Sytuacja ta zmieniła się radykalnie, począwszy od przełomu lat 70. i 80. Zagadnienia rynku pracy przesunęły się z obrzeży do centrum ekonomii. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić dobrze wykształconego ekonomistę, który nie ma przynajmniej podstawowej wiedzy z tego zakresu. Ekonomia pracy wniosła do ekonomii jako takiej wiele nowych, często przełomowych teorii. Pozwoliła dostrzec nowe zależności oraz wyjaśnić pewne złożone aspekty zjawisk, które były obserwowane od dawna. Okazało się na przykład, że pojęcie bezrobocia i jego przyczyn nie jest tak oczywiste, jak się wcześniej wydawało, że niska aktywność zawodowa może być dla gospodarki równie istotnym problemem jak wysokie bezrobocie, że inflacja w znacznej części stanowi funkcję zjawisk zachodzących na rynku pracy, że funkcjonowanie rynku pracy jest ważnym czynnikiem wpływającym na to, jak gospodarka radzi sobie z Szokami i kryzysami, a mobilność pracowników stała się jednym z głównych czynników kształtujących procesy głobalizacyjne.
Lata 80. i 90. to okres szybkiego rozwoju ekonomii pracy. Pozwolił on nie tylko stworzyć zaawansowane teorie i modele, ale także przekształcić zawartą