w wapieniu, jakości paliwa, typu pieca w którym przeprowadza się wypalanie i charakteru wypalanego materiału (wapień, kreda albo mieszanina wapienia i kredy). Aby osiągnąć zupełny rozkład wapienia lub kredy, należy doprowadzić całą masę wypalanych surowców do temperatury ok. 900°C i dlatego temperatura na powierzchni kawałków powinna być znacznie wyższa. Ze 100 kg wapienia przy całkowitym rozkładzie otrzymuje się 56 kg palonego wapna i 44 kg bezwodnika kwasu węglowego. Przy wypale wapienia (albo jego mieszaniny z kredą) przeciętnie wydziela się ok. 40% bezwodnika kwasu w owego. Objętość kawft.łków wapienia zmniejsza się przy tym o 10-20%. tłumaczy się. porowatość otrzymywanego wapna palonego. Barwa wapna palonego jest zależna od domieszek, im jest ich mniej, tym wapno jest bardziej białe. Jeśli kamień wapienny zawiera większe ilości iłu i żelaza (wapienie mar-gliste), otrzymywane z niego wapno ma kolor szary lub brunatny.
Wypalanie wapienia (lub kredy) przy normalnym przebiegu procesu nie jest szkodliwe dla zdrowia personelu, ale przy naruszeniu procesu wypalania i przy nieszczelności pieców, może wydostawać się z nich nie tylko CO2 lecz także CO i pył wapienny. Wypadki śmiertelne powoduje już 10% zawartość CÓ2 i 1% zawartość CO. Pył wapienny działa szkodliwie na organy oddechowe i błony śluzowe. Szczególnie niebezpieczne są procesy rozdrabniania wapna palonego, zasyp wapna do młyna i wyładowywanie wapna z młyna.
W Polsce normy nie określają w sposób ścisły dopuszczalnej ilości wapna palonego w powietrzu. Zaliczane jest ono do dużej grupy pyłów nietoksycznych, dla których dopuszczalne stężenie na stanowisku roboczym wynosi 10 mg/m3 powietrza. Podane stężenie należy traktować jako graniczne, które w żadnym przypadku nie może być przekroczone.
Wapno palone jest jednym z ważniejszych surowców dla szeregu gałęzi przemysłu. Jest surowcem wyjściowym dla przemysłu chemicznego, hutniczego, papierniczego i spożywczego. W budownictwie jest niezbędnym spoiwem używanym do zapraw murarskich. W rolnictwie wapno stosuje się jako cenny nawóz. Wapno hydrauliczne po zgaszeniu jest stosowane do wyrobu zapraw budowlanych i tynków odpornych na działanie wody jak również do produkcji betonów niskich marek oraz farb wapiennych. Przez hydratację wapna palonego otrzymuje się natomiast wapno gaszone, którego używa się jako składnika zapraw murarskich oraz w postaci znacznie rozcieńczonej zawiesiny do bielenia ścian. Wapno chlorowane jest popularnym środkiem dezynfekcyjnym. W leśnictwie jest stosowane jako środek owadobójczy.
W przemyśle materiałów wiążących mielenie decyduje w poważnym stopniu o nakładach inwestycyjnych i kosztach wytwarzania. Przy obecnym stanie techniki mielenia' ciał stałych zużycie energii niezbędnej do osiągnięcia określonego stopnia rozdrobnienia jest wciąż jeszcze bardzo duże. Aktualny problem bardziej ekonomicznego rozdrabniania w przemyśle materiałów wiążących rozwiązuje się przede wszystkim na drodze opracowywania nowych konstrukcji młynów. Powszechnie stosowane młyny kulowe o przekroju kołowym udoskonala się głównie poprzez stworzenie warunków pełnego wykorzystania potencjalnej efektywności ładunku mielników. Postęp we wprowadzaniu ekonomicznych rozwiązań technicznych jest jednak bardzo powolny, a sprawność energetyczna najczęściej stosowanych urządzeń mielących nie przekracza 20%.
W latach trzydziestych naszego stulecia zapoczątkowany został za granicą nowy kierunek badań, zmierzający do poprawy efektywności przemiału (wzrost miałkości produktu, wzrost wydajności) w istniejących urządzeniach poprzez zastosowanie substancji powicrzchniowo-czynnych. W Polsce prace nad tym zagadnieniem prowadzone były w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych w AGH (J.Grzy-mek i K.Gustaw) a w latach osiemdziesiątych również w IMO (K.Król). Podjęte ponownie w IMO w 1991 r. prace doprowadził)' do wytypowania taniego, optymalnie działającego, nieszkodliwego dla mieliwa aktywatora mielenia, złożonego z glikolu etylenowego i poliglikoli, któremu nadano nazwę IMOP 'JW. Opierając się na wynikach badań laboratoryjnych przystąpiono do przemysłowych prób intensyfikacji mielenia cementów portlandzkich w cementowniach: „Strzelce Opolskie”, „Górażdże”, „Ożarów”, „Mał< >szcz”, „Warta” i „Kujawy”, cementu glinowego w O „Górka” oraz wapna palonego w Śl. ZPw „Opolwap” w Tarnowie Opolskim.
Celem tych prób było z jednej strony osiągnięcie wyższej wydajności młynów przy zachowaniu stałego składu gra nu lornet rycznego produktu, z drugiej zaś strony uzyskanie produktu bardziej rozdrobnionego, a więc wyższej jakości, przy zachowaniu niezmienionej wydajności młyna. Stopień zmielenia materiału określano przy pomocy analizy sitowej i sedymentacyjnej, a także przez pomiar powierzchni właściwej metodą Blaine’a, polegającej na oznaczeniu wielkości oporu, jaki stawia przepływającemu powietrzu warstwa badanego materiału.
Próby laboratoryjne mielenia wapna palonego przeprowadzone w mtynkach-bliźniakach w Instytucie Materiałów Ogniotrwałych wykonane przy użyciu glikolu etylenowego, czystego glikolu propylenowego oraz czystej tróietanoloaminy oraz dla porównania także IMOFLOw wykazały, że ten ostatni daje produkt najbardziej rozdrobniony.
Prowadzono próby przemiału wapna palonego przy użyciu 0,05%; 0,1%; 0,2%; 0,3%; 0,4% i 0,5% IMOFLOW. Wyniki oznaczeń składu ziarnowego podano w tablicy 1. Najkorzystniejsze wyniki uzyskano przy dodatku 0,1 : 0,2% IMOFLOW, większe i mniejsze ilości płynu powodowały zmniejszenie ilości frakcji najdrobniejszej poniżej 0,06 mm.
Próby przemysłowe przeprowadzone zostały w Śląskich Zakładach Przemysłu Wapienniczego „Opolwap” S.A. w Tarnowie >olskim, w młynie rurowym nr 6, produkcji Pomorskich Zakładów Bu-
129
„Materiały Ogniotrwałe” Nr 4/94