3574671548

356

PRZEGLĄD TELETECHNICZNY, 1938 R.. ZESZYT 11.

LISTOPAD

dukowanych od szeregu lat przez P.Z.T, zaznaczymy więc jedynie przeprowadzoną unifikację rozmaitych typów aparatów i normalizację ich części, co się przyczyniło do racjonalizacji ich eksploatacji.

Znaczniejszych przemian spodziewamy się dopiero z chwilą rozpowszechnienia się komunikacji dalekopisowej na naszych sieciach telegraficznych, co winno nastąpić już w latach najbliższych.

Przemysł radiotechniczny.

A)    Radiotechnika profesjonalna

Zaliczymy tutaj urządzenia radiotechniczne komunikacyjne dla służby pocztowej, morskiej i lotniczej.

Postęp wiedzy w tej dziedzinie techniki jest bardzo szybki; w szczególności w nadajnikach produkowanych w ostatnich latach wprowadzono jako regułę stabilizację fali przy pomocy oscylatorów krystalicznych oraz coraz dalej posuniętą automatyzację (uruchamianie nadajnika z odległości, zautomatyzowane przejście z fali na falę, blokadę przeciw błędnym manipulacjom i t. p.), jak również zastosowano w znacznie szerszej niż dotychczas mierze zakres fal krótkich.

Polska sieć radiokomunikacyjna została w tym okresie czasu bardzo poważnie rozbudowana; trudno w ramach jednego artykułu wymienić poszczególne zainstalowane obiekty, poprzestaniemy więc na dość ogólnikowym stwierdzeniu, że stoją one wszystkie na poziomie najnowszych wymagań techniki i że wszystkie (bodaj bez wyjątku) zostały wyprodukowane w kraju na zasadzie projektów opracowanych przez polskich inżynierów i dopasowanych ściśle do naszych warunków pracy.

Wszechstronną produkcję rozwinęły tu P.Z.T., przodujące bezsprzecznie w tej gałęzi przemysłu. Ponadto na uwagę zasługuje szybki rozwój czysto polskiej fabryki ,,AVA" w Warszawie, pracującej obecnie już we własnym gmachu.

Wreszcie słów parę należy poświęcić dokonanej w latach ostatnich rozbudowie sieci rozgłośni radiofonicznych Polskiego Radia, których ilość wzrosła do 12 (wobec 7 w r. 1933), zaś łączna moc w antenie osiągnęła liczbę 347,5 kW (wobec 182,5 kW w r. 1933).

Jest rzeczą charakterystyczną, że rozbudowa tej sieci dokonana została przez Polskie Radio własnymi siłami (Wydział Budowy), które posiada w swoim łonie sztab specjalistów, pozwalający na wykonywanie sposobem gospodarczym bardzo poważnych prac technicznych. Należałoby więc właściwie Wydział Budowy Polskiego Radia zaliczyć poniekąd do wytwórczych placówek przemysłu radiotechnicznego.

B)    Radiofonia.

Ściśle mówiąc myślimy o produkcji odbiorników radiofonicznych.

Okres ,,cudów" w radiotechnice, kiedy każdy rok przynosił nam rewelacyjne wynalazki i ulepszenia, mamy już poza sobą.

Ogromne postępy poczynił również proces popularyzacji radia, dzięki czemu już od paru lat odbiornik jest przedmiotem powszechnego użytku i bodaj pierwszej potrzeby.

Dokonał się tu proces analogiczny z tym, który obserwowaliśmy dawniej na Zachodzie w dziedzinie motoryzacji i obecnie fabryki radiowe nie silą się wcale na przekonanie klienteli

0    potrzebie posiadania radia, która dla szerokiego ogółu jest rzeczą równie oczywistą, jak oczywistą jest na Zachodzie konieczność posiadania samochodu —natomiast starają się zjednać sobie klientelę przez rywalizowanie w produkcji sprzętu jaknajbardziej estetycznego, wygodnego w użyciu, pewnego w działaniu i przystępnego w cenie.

Walka konkurencyjna między poszczególnymi firmami jest bardzo ostra; w walce tej (podobnie jak na Zachodzie) pokonane zostały i zesz-szły z rynku wszystkie niemal firmy drobne o produkcji nawpół chałupniczej, o ile nie zapewniły sobie zbytu na określonym obszarze lub wśród pewnej warstwy klienteli.

Dlatego też ilość firm radiotechnicznych w ubiegłym pięcioleciu uległa wydatnemu zmniejszeniu.

Z dużych firm rozwinęły się w tym czasie znacznie ,.Philips", ,,Elektrit" i ,,Telefunken", obejmując rynek po zlikwidowanych małych placówkach.

Rozwinęły również swoją działalność Państwowe Zakłady Tele- i Radiotechniczne, przeprowadzając jednocześnie specjalizację w swej wytwórczości w kierunku produkowania odbiorników tańszych, bardziej popularnych.

Rozpowszechnił się wreszcie system ratalnych tranzakcji, zmuszając fabryki wytwórcze do lokowania znaczniejszych funduszów w finansowanie tej sprzedaży.

Przemysły pomocnicze.

Należyty rozwój tych przemysłów, będących gospodarczą podbudową dla właściwych przemysłów telekomunikacyjnych, ma nader doniosłe znaczenie.

Jedną z podstawowych trudności w rozwoju naszego przemysłu telekomunikacyjnego był brak należycie rozwiniętych przemysłów pomocniczych, zmuszający do korzystania w nadmiernej mierze z części i półfabrykatów pochodzenia zagranicznego, ze szkodą dla bilansu handlowego Polski.

Nie można powiedzieć, aby zagadnienie przemysłów pomocniczych (wiążące się z kolei z problematami surowcowymi) było już całkowicie rozwiązane, tym nie mniej jednak w tej dziedzinie zrobiono bardzo wiele, a mianowicie:

a) Metale. Uruchomiono krajową produkcję drutów cienkich, zarówno w izolacji bawełnianej i jedwabnej jak i w izolacji emaliowej

1    w chwili obecnej drut o niemal wszystkich średnicach stosowanych w produkcji telekomunikacyjnej jest wyrabiany w kraju w należytej jakości. Natomiast sprawa materiałów magnetycznych, a w szczególności niektórych stopów specjalnych, nie jest jeszcze rozwiązana w skali przemysłowej; dokonano jednak olbrzymiej pracy badawczo-naukowej, dzięki której nader skomplikowany technicznie problemat produkcji tych stopów zo-