W przypadku, gdy znana jest średnica kół przekładni (di, d2) lub ich liczba zębów (zi, z2) przełożenie przekładni można wyrazić stosunkiem ._dt _ z,
^2 ^2
^ _ /i2 _ 1000v 1000v z/, Z|
n, n d2 7c d, d2 z2
Ponieważ przełożenie całkowite łańcucha jest równe iloczynowi przełożeń jego poszczególnych przekładni, więc wartość liczbową tego przełożenia można wyznaczyć z zależności:
r nk ■ ■ ■
I=- = h-hh-n
w której: ii, i2, i3....przełożenia poszczególnych przekładni.
Z powyższej zależności wynika, że
nk = n • I = n • i, • i"2 • i3...
co oznacza, że prędkość obrotowa końcowego elementu łańcucha (np. napędzanego wrzeciona) jest równa iloczynowi prędkości obrotowej elementu początkowego (np. napędzającego łańcuch silnika) i całkowitego przełożenia łańcucha.
Ze względu na spełniane w obrabiarce funkcje łańcuchy kinematyczne dzieli się na: napędowe i kształtowania.
Zadaniem łańcuchów kinematycznych napędowych jest doprowadzenie napędu od silnika do zespołów roboczych obrabiarki w celu nadania im wymaganej prędkości ruchów. Napędowymi łańcuchami kinematycznymi są:
- łańcuch ruchu głównego, który nadaje napędzanemu zespołowi roboczemu określoną prędkość skrawania v,
- łańcuch (lub łańcuchy) ruchu posuwowego, który nadaje napędzanemu zespołowi roboczemu określoną prędkość posuwu vp i związaną z nią wartość posuwu p.
Łańcuchy te stanowią układ napędowy obrabiarki, który decyduje o wydajności obróbki. Zadaniem łańcuchów kinematycznych kształtowania (nazywanych także łańcuchami
wewnętrznymi) jest sprzęganie ze sobą dwóch składowych ruchów kształtowania w celu uzyskania ruchu złożonego. Za pomocą tych łańcuchów uzyskuje się sprzężenia kinematyczne, które zapewniają ścisłą więź między przemieszczeniami zespołów roboczych wykonujących ruchy składowe. Ponieważ w procesie kształtowania nie jest istotna prędkość ruchu, tylko wartość wywołanego tym ruchem przemieszczenia, dlatego przełożenia tych łańcuchów najczęściej określa się jako stosunek przemieszczeń kątowych i=K = ^L = Hl <Pp °>P nr
w którym:
- 9k, ©k, nk - przemieszczenie kątowe oraz prędkości kątowa i obrotowa końcowego elementu łańcucha,
- 9P, (Op, np.- przemieszczenie kątowe oraz prędkości kątowa i obrotowa początkowego elementu łańcucha.
Ponieważ łańcuchy kinematyczne kształtowania nie obejmują źródła napędu, więc przy wyznaczaniu ich przełożeń przyjmuje się umownie jeden z ostatnich elementów łańcucha za początkowy (napędzający), a drugi za końcowy (napędzany). Rzeczywisty kierunek przeniesienia ruchu w łańcuchu kształtowania zależy od miejsca doprowadzenia do niego napędu. Nie wpływa to jednak na wartość przełożenia.
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
15