Każdy mechaniczny układ napędowy ruchu głównego składa się z silnika napędowego oraz mechanizmu przenoszącego napęd na wykonujący ruch główny przedmiot obrabiany lub narzędzie.
Silnikiem napędowym obrabiarki jest z reguły silnik elektryczny o stałej lub regulowanej prędkości obrotowej.
W przypadku najczęściej stosowanych silników o stałej prędkości obrotowej konieczne jest wyposażenie obrabiarki w mechanizmy napędowe umożliwiające uzyskanie żądanych rozpiętości i liczby prędkości obrotowych napędzanych zespołów roboczych.
Zastosowanie mechanizmów napędowych staje się również nieodzowne, gdy za pomocą silnika o regulowanej prędkości nie można uzyskać wymaganej rozpiętości lub liczby prędkości obrotowych napędzanych nimi zespołów roboczych.
W celu uzyskania żądanej prędkości ruchu głównego, tj. określonej prędkości skrawania, konieczna jest znajomość prędkości obrotowej silnika napędowego oraz wyznaczenie i nastawienie przełożenia mechanizmu napędowego. Ponieważ mechanizm napędowy stanowi łańcuch kinematyczny łączący wał silnika napędowego z końcowym obrotowym elementem tego łańcucha, więc jego przełożenie całkowite I w przypadku ruchu głównego obrotowego wynosi:
j _nwR_ 1000v
nE 7C-dnE
gdyż, nWR =
lOOOr
7C-d gdzie:
- nwR - prędkość obrotowa wrzeciona obrabiarki w obr/min,
- he - prędkość obrotowa silnika napędowego w obr/min,
- v - prędkość skrawania w m/min,
- d - średnica przedmiotu obrabianego lub narzędzia obrotowego w mm.
W przypadku napędu ruchu głównego prostoliniowego, końcowym obrotowym elementem łańcucha kinematycznego jest człon obrotowy pary kinematycznej przekształcającej ruch obrotowy w ruch prostoliniowy, przekazywany zespołowi roboczemu obrabiarki.
Ponieważ przełożenie całkowite z reguły jest uzyskiwane za pomocą przekładni stałych o przełożeniu ist = const oraz przekładni nastawialnych o zmiennym przełożeniu iv można więc napisać:
Zmianę nastawianego przełożenia iv w obrabiarkach konwencjonalnych uzyskuje się najczęściej za pomocą mechanizmów nazywanych skrzynkami prędkości, których podstawowymi elementami są zazwyczaj przełączalne przekładnie przesuwne lub sprzęgłowe.
Zestawienie podstawowych rozwiązań napędów ruchu głównego stosowanych w obrabiarkach przedstawiono w uproszczeniu na rysunku 7.
W obrabiarkach ruch główny jest niekiedy uzyskiwany za pomocą napędu hydraulicznego lub pneumatycznego.
W obrabiarkach stosowane są dwa różne rozwiązania napędu ruchu posuwowego: napęd zależny oraz napęd niezależny. W przypadku napędu ruchu posuwowego zależnego elementem (lub mechanizmem) napędzającym jest element pary roboczej wykonujący ruch
„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego"
18