wyższy wyraz w sformułowaniu się Krajowej Armji Ludowej oraz demokratycznie wyłonionej najwyższej reprezentacji walczącego ludu — Krajowej Rady Narodowej.
Trwało jednak cztery prawie lata by demokracja polska na wygnaniu głos zabrała druzgocąc legendę jednolitości i reakcyjności emigracji naszej. Głosy nawołujące do rozsądku, demaskujące wstydliwie zakamarki spraw polskich, ginęły w morzu polskiej reakcji obficie zaopatrzonej we wszelkie możliwe środki dla działalności potrzebne. Przyczyn tego opóźnionego rozwoju należy przedewszystkiem szukać v.r jakości materjału ludzkiego, który wojna tym razem poza kraj rzuciła. Psychoza klęski, spotęgowana beznadziejnością obozów, tułacza dola i teror własnego rządu spowodowały wolniejsze dojrzewanie masy emigranckicj. Dopiero rok ostatni, w związku ze zmianą sytuacji politycznej oraz wkroczeniem wojny w ostatni i decydujący etap, przynosi uaktywnienie się elementów dotychczas passywnych. Tempo wypadków wymaga od wszystkich wzmożonych wysiłków. ^Na tym 84
tle zaznacza się wzmocnienie polskiego żywiołu demokratycznego, oraz ujawnia się wyraźniej proces krystalizacji ideologicznej w obozie polskim.
Nie jest’dziełem pr zypadku, że ta krystalizacja i wzmożony atkywizm najbardziej ujawnia się na terenie Związku Sowieckiego, znajdując swój zewnętrzny wyraz przez powstanie Związku Patrjotów Polskich oraz największej bojowej jednostki polskiej — Polskiej Armji w ZSSR. W tym kraju emigracja wojenna jest największa, tam są również najliczniej reprezentowane pracujące warstwy, najlepsza część naszej emigracji. Aktywne poparcie rządu sowieckiego i bezpośrednia łączność z masami w kraju tłumaczą nam dlaczego ZPP zdołał w stosunkowo tak krótkim czasie rozwinąć działalność wdzierającą się w każdą porę życia polskiego-
Deklaracja ideowa ZPP złączyła ramowo w jednej organizacji ludzi różnych poglądów politycznych, warstw i tradycji, dając szeroką platformę podkreślając wszystko co dziś Polaków łączyć może, tak że deklaracja ta z łatwością stać się może spójnią dla całego mchu demokratycznego poza granicami kraju. Dr. Drobner oświadcza: ZPP jest. zrze-
V
18 '