Dział Bezpieczeństwa* B-2II-8./|9ił
Pf;
Londyn dn.2* marce 1944
7
/ *
r:
N o t a t k
Dnia 21 b.m. w domu Czechosłowackiej i-*łoćzioży w Londynie wygłosił prof.J.Ja odzlński przemówienie p.t."Naród Polski i Jego "walka o wolnośó". Przemówienie wygłoszone było w Języku arie gielekirr. za wzglądu na obecność miłku Brytyjczyków. Po za tym całe audytorium, llozące około 70 osób, przeważnie młodych, amładnlo się głownie z Polaków i Czechów* Muwca zaznaczył na wstępnie, że mbże Już niedługo bidzie mógł przemawiać w nowym Języku słowiańskim, Jaki powstanie po złączeniu się wszystkich narodów ełowlańskioh. Z kolei przystąpił dagouzlński do omówienia sytuacji FolBki przed rokiem 1939. Twierdził on* że położenie togo kroju było bardzo trudne Już od chwili odzyskania niepodległości W r*1918. , a stało się Jeszcze trudniejsze z momentem objęcia rządów w Niemczech przez Hitlera. Wtedy to Rząd Polski zamiast połączyć się z innymi Słowianami poszedł na współpracy z Niemcami. W przededniu wybuchu wojny obecnej ;.ząd, zmuszony przez naród, zmienił kierunek swej polityki, ale było Już za-pSśno. Noród Polski podzielił się na dwie grupy: pierwszą stanowili robotnicy, chłopi 1 częściowo lntollgenoJa, drugą właściciele ziemscy 1 kapitaliści. Podział ten stał się tragedią Polaki, gdyż pierwsi pragnęli współpracy z Rosją, drodzy zaś szli ręka w rękę z Niemcami. Z wybuchem wojny obie grupy połączyły się 1 dlate o Nlomoy zaczęli prześladowań i Jednych i drugich. Po klęsce pod Stalingradem zwrócili się oni do b*premiera Kozłov&kle| go 1 ks*Radziwiłła z propozycją tworzenia rządu poległego, cl Jednak odmówili. Nastąpiły wtedy w Polsce nowe prześladowania i egzekucje. Współpraca Jednak obu grup trwała w dalszym ciągu 1 tak n.p, partyzamcl, rekwlrując żywność a właścicieli zieas-kloh, dawali im podwójne zaśladozenl&s Jedno celem udowodnienia / władzo:r. niemieckim, że zootall zmuszeni do wydania zapasów, drugie zaś w celu rzedstawlenia w przyszłości wła »om sowieckim na dowód, żo pomagali oni partyzantom. Cała ta Jednak współpraca ustała z chwilą wysłania przez Rznd londyński swego delegata do kraju oraz w miarę zbliżania się wojsk aawiBkl Bowiecitioh do \ granic Polski. v/tody to powstały w Polsce koraitoty wojewódzkie,
( * astępnie zad t.zw.Rada Krajowa, składająca się z przedstawicieli tych komitetów. Nastąpiło to w listopadzie 1943r. Rada krajowa nie uznaje Rządu londyńskiego i Jego delegata nn Kraj, lecz pragnie walczyć wraz z Rosją o oswobodzenie Ojczyzny. Wszyscy członkowie Rady należęli przed wojną do organizycjl *Wiclłl, liczącej wtedy około 25C< dzionków, względnie do Partii Chłopskiej, liczące około 500 tys.członków. Mówiąc o dolegacie Rządu ns Kraj, Jagodziński dodał, że również'’wojaku Polskim w Szkocji podniosły się protesty przeciwko wysłaniu i o do Polski. W dalszym
ciągu swego przemówienia Jarodzlński oznajmił zebranym, że ma