3725451921

Szczegółowy program zajęć - Immunologia, kierunek: Lekarski

1.    Podstawowe elementy i zasady działania układu immunologicznego. Odporność nieswoista cz. I (humoralna)

Odporność: wrodzona, nabyta; czynna, bierna; nieswoista, swoista; naturalna, sztuczna; komórkowa, humoralna.

Układ limfatvcznv: pierwotne (centralne) i wtórne (obwodowe) narządy limfatyczne. krążenie limfocytów.

Komórki układu odpornościowego i ich podstawowe funkcje: stem celi, limfocyty B, T. NK. makrofagi. granulocyty, komórki dendrytyczne, komórki tuczne, płytki krwi.

Mediatory rozpuszczalne: dopełniacz, przeciwciała, cytokiny (monokiny, limfokiny, interleukiny, chemokiny...). interferony, mediatory zapalne.

Odporność nieswoista (wrodzona): drogi wnikania antygenu do ustroju, naturalne bariery anatomiczno-czynnościowe skóry i błon śluzowych, rola floty fizjologicznej, nieswoiste czynniki humoralne (dopełniacz, interferony, lizozym, laktoferyna, fibronektyna, białko C-reaktywne, białka szoku termicznego).

Dopełniacz: aktywacja (droga klasyczna, alternatywna i lektynowa). biologiczne efekty układu dopełniacza (zwiększenie przepuszczalności naczyń, chemotaksja i aktywacja neutrofilów. adhcrcncja i opsonizacja, przetwarzanie kompleksów, liza lub uszkodzenie komórki). Receptory' dla fragmentów' dopełniacza na komórkach. Współdziałanie układu dopełniacza z układem krzepnięcia i kinin.

Część praktyczna:

Film. The immune system.

Wykonanie i ocena rozmazu krwi barwionego metodą Giemsy - identyfikacja komórek układu odpornościowego w mikroskopie świetlnym.Metody badania układu dopełniacza: oznaczanie stężenia składowych - C3, C4, inhibitora Cl, czynnika B oraz aktywności hemolitycznej.

2.    Odporność nieswoista cz. II (komórkowa)

Faeocytoza: migracja komórek fagocytujących. cząsteczki adhezyjne (integryny, sełektyny). czynniki chemotaktyczne (składowe dopełniacza, chemokiny). receptory na komórkach fagocytujących. opsonizacja. pochłanianie, wewnątrzkomórkowe zabijanie drobnoustrojów - mechanizmy zależne i niezależne od tlenu.

Cvtotoksvczność naturalna - komórki NK (brak restry kcji MHC), mechanizm działania (perfotyny).

Rozpoznanie antygenu („nieswoiste ') - cząsteczki PAMP, receptory PPR, Toll-podobne (TLR), receptory mannozy.

Bariera patologiczna - odczyn zapalny.

Część praktyczna:

Film: Fagocytoza. Krwinki białe.

Ocena chemotaksji - metoda agarozowa.

Metody oceny funkcji komórek fagocytujących - odsetek komórek fagocytujących, indeks fagocytamy, odsetek komórek zabitych, test NBT, test z oranżem akrydyny.

3.    Swoista odpow iedź immunologiczna cz. I (komórkowa)

Antygen: pełnowartościowy, hapten: autologiczny, izogeniczny (syngeniczny). allogeniczny, ksenogeniczny: antygeny MHC (HLA), anty geny reagujące krzy żowo (heterofilne): alergen, tolerogen. Determinanty anty genowe (epitopy), immunogenność (antygenowość), swoistość, immtmogemtość a budowa chemiczna antygenu i wielkość cząsteczki; antygeny T-zalcżne i T-niezależne. superantygeny.

Limfocyty: B T (subpopulacje: limfocyty pomocnicze - Th 1, Th2 CD4⁺, cytotoksyczne - Tc CD8⁺, regulatorowe - Treg), NK; rozwój, markery/receptory powierzchniowe: antygeny różnicowania - CD, inne: B - Ig, T - TCR, HLA; krążenie limfocytów. Prezentacja antygenu: komórki prezentujące antygen (APC), przetworzenie antygenu.

Główne etapy swoistej odpowiedzi immunologicznej: faza indukcyjna (rozpoznanie antygenu), faza centralna (aktywacja, proliferacja - selekcja klonalna i różnicowanie zaangażowanych komórek w limfocyty efektorowe), faza efektorowa (eliminacja anty genu przy w spółdziałaniu różny ch mechanizmów i komórek).

Pamięć i tolerancja immunologiczna.

Swoista odpowiedź komórkowa: typu cytotoksycznego - rozpoznanie antygenu (T CD8 - restrykcja MHC kl. 1), mechanizmy cytotoksy czności; typu późnego - rozpoznanie antygenu (T CD4 - MHC kl. II), faza efektorowa (aktywowany makrofag).

Część praktyczna:

Film: Cellułar mechanisms of the immune response.

Metody badania ilości i funkcji limfocytów T i B: izolacja limfocytów¹, ocena markerów powierzchniowych (testy rozetkowe, przy użyciu przeciwciał monoklonalnych metodą IF, cytometria przepły wowa), ocena funkcji limfocytów (test transformacji blastycznej pod wpływem fitohemaglutyniny. test zahamowania migracji), ocena stężenia cytokin. testy cytotoksyczne.

4.    Swoista odpow iedź immunologiczna cz. II (humoralna). Układ immunologiczny skóry i błon śluzowych. Regulacja odpowiedzi immunologicznej.

Swoista odpowiedź humoralna: rozpoznanie antygenu przez limfocyty B. współdziałanie T i B, komórki plazmatyczne -produkcja przeciwciał, pierwotna i wtórna odpowiedź typu humoralnego.

Przeciwciała: budowa, rola Fab i Fc, izotyp, allotyp, idiotyp. paratop. właściwości biologiczne poszczególnych klas Ig, obecność receptorów' Fc na komórkach i ich znaczenie biologiczne, przeciwciała monoklonalne, antyidiotypowe; swoistość i siła wiązania z antygenem (powinowactwo - affinity, zachłanność - ayidity). Immunoglobuliny błonowe. Rodzina iimnunoglobulin.

Reakcje antygen - przeciwciało: in vivo - neutralizacja, kompleksy immunologiczne, opsonizacja, liza; in vitro - odczyny serologiczne: aglutynacja, precypitacja, OWD. Korzystne (ochrona przed czynnikami infekcyjnymi, kontrola rozrostu przednowotworowego) i niekorzy stne (alergia, autoimmunizacja. odrzucanie przeszczepu, erytroblastoza płodowa) konsekwencje odpowiedzi swoistej.

Kooperacja odpowiedzi swoistej humoralnci i komórkowej: immunofagocytoza, ADCC - odpowiedź komórkowa zależna od przeciwciał (NK CD 16, makrofagi, neutrofile).