Współczesne instytucje specjalizują się w wytwarzaniu potrzeb po to, aby je później realizować. Osiągają tym samym władze nad ludźmi, czyniąc ich niewolnikami konsumpcji, współczesnego sposobu realizacji potrzeb.
B. Malinowski analizuje kulturę poprzez potrzeby i specyficzne funkcje ich zaspokajania. Wskazał na istnienie trzech poziomów potrzeb:
• Potrzeby podstawowe wynikające z natury biologicznej człowieka /metabolizmu, bezpieczeństwa/;
• Potrzeby instrumentalne wynikające z właściwego ludziom sposobu zaspokajanie potrzeb biologicznych /wytwarzanie dóbr, obyczajowość, kształcenie, polityka/;
• Potrzeby integratywne /nauka, religia, sztuka/, które ujawniają się gdy zaspokojone są potrzeby podstawowe i instrumentalne.
Z. Freud - w miarę doświadczeń wszelkie znaczące formy postępowania prowadzą do podtrzymania istnienia /jednostki, gatunku/ lub jego unicestwienia. Pesymistyczne stwierdzenie zakładające, że człowiek nie ma wielu szans na zrealizowanie swoich planów, gdyż jego energia skierowana jest na walkę ze sobą i światem o prawo do swoich dążeń.
Abraham Maslow, jeden z twórców psychologii humanistycznej zrywa z poglądem, iż potrzeby a raczej ich zaspokajania determinują ludzkie działanie i tym samym rozwój. Maslow kładzie akcent na twórcze potencjały człowieka, które stanowią podstawę i rezultat zdrowego i właściwie ukierunkowanego rozwoju. Rozwój ten dokonuje się w drodze poszukiwania i realizowania celów, utrwalających i wzbogacających życie jednostki i nadających jej sens. Osobowość jest tym, czym staje się w toku spełniania tych celów, a rodzaje tych celów wyznaczają właśnie potrzeby.
• Potrzeby są dane jednostce ludzkiej z przyrodzenia i tworzą hierarchię, w której zaspokojenie potrzeb podstawowych jest warunkiem zaspokojenia potrzeb nadrzędnych /krytyka takiego ujęcia/
• Maslow jest twórcą teorii zakładającej istnienie piramidy potrzeb, od fundamentów, który stanowią potrzeby wynikające z natury, po samoaktualizację, indywidualną formę stawania się człowieka. Rozróżnimy, więc potrzeby:
• Fizjologiczne, których realizacja jest konieczna dla przetrwania organizmu;
• Bezpieczeństwa, które szczególnie w przypadku dzieci są gwarancja ufności, przewidywalności, pewności, porządku;